دستوار

در دست عهد دولت او دستوار باد...

دستوار

در دست عهد دولت او دستوار باد...

دستوار

اللهم‌صل‌علی‌محمد‌ و آل‌محمد و عجل‌فرجهم

طبقه بندی موضوعی

آخرین نظرات

  • ۸ فروردين ۰۳، ۰۱:۰۶ - M
    👍

۱۴ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «نماز جماعت» ثبت شده است

 

در مطلب پیشین، به امکان برگزاری نماز جماعت خانوادگی اشاره شد.

خواندن نماز جماعت در خانه، از امور پسندیده‌ای است که هم موجب نورانیت خانه می‌گردد و هم اقامه‌ی نماز را میان اعضای خانواده ترویج می‌کند.

اما پدرهای گرامی که قرار است به عنوان امام‌جماعت برای همسر و فرزندانشان به نماز بایستند، باید حال و توان آنان را نیز مدنظر داشته باشند.

 

 

 

...عَنْ سَمَاعَةَ قَالَ: ...فَقُلْتُ کَیْفَ حَدُّ اَلرُّکُوعِ وَ اَلسُّجُودِ. فَقَالَ: «أَمَّا مَا یُجْزِیکَ مِنَ الرُّکُوعِ فَثَلَاثُ تَسْبِیحَاتٍ تَقُولُ سُبْحَانَ اللَّهِ سُبْحَانَ اللَّهِ ثَلَاثاً وَ مَنْ کَانَ یَقْوَى عَلَى أَنْ یُطَوِّلَ الرُّکُوعَ وَ السُّجُودَ فَلْیُطَوِّلْ مَا اسْتَطَاعَ یَکُونُ ذَلِکَ فِی تَسْبِیحِ اللَّهِ وَ تَحْمِیدِهِ وَ تَمْجِیدِهِ وَ الدُّعَاءِ وَ التَّضَرُّعِ فَإِنَّ أَقْرَبَ مَا یَکُونُ الْعَبْدُ إِلَى رَبِّهِ وَ هُوَ سَاجِدٌ فَأَمَّا الْإِمَامُ فَإِنَّهُ إِذَا قَامَ بِالنَّاسِ فَلَا یَنْبَغِی أَنْ یُطَوِّلَ بِهِمْ فَإِنَّ فِی النَّاسِ الضَّعِیفَ وَ مَنْ لَهُ الْحَاجَةُ فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص کَانَ إِذَا صَلَّى‏ بِالنَّاسِ‏ خَفَ‏ بِهِمْ‏.»

 تهذیب‌الأحکام، ج‏۲، ص۷۷

 

از سماعة بن مهران نقل شده است:

به امام صادق (علیه‌السلام) عرض کردم:

مقدار (ذکرِ) رکوع و سجده چگونه است؟

حضرت فرمودند:

«اما آن‌قدری که برای تو در رکوع کافی است، سه تسبیح است؛ سه مرتبه می‌گویی: «سبحان‌الله سبحان‌الله» و هرکس می‌توانست رکوع و سجودش را طولانی نماید، هرچقدر می‌تواند طول دهد؛ خداوند را تسبیح گوید، حمد کند، تمجید نماید، دعا کند و با التماس، حاجتش را بخواهد؛ چراکه نزدیک‌ترین حالت بنده به پروردگارش در حالت سجده‌اش است.

اما امامِ (جماعت)، هرگاه برای مردم به نماز ایستاد، شایسته نیست که (رکوع و سجده‌اش را) برای آنان طولانی گرداند؛ زیرا در میان مردم، کسانی هستند که ناتوان‌اند و کسانی هستند که حاجتی دارند (و باید دنبال کارشان بروند).

رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) هرگاه برای مردم به نماز می‌ایستادند، بر آنان سبُک می‌گرفتند.»

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۰ خرداد ۰۲ ، ۱۰:۰۲
ابوالفضل رهبر

 

...عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یُوسُفَ عَنْ أَبِیهِ قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع یَقُولُ:

«إِنَّ الْجُهَنِیَّ أَتَى النَّبِیَّ ص فَقَالَ: یَا رَسُولَ اللَّهِ إِنِّی أَکُونُ فِی الْبَادِیَةِ وَ مَعِی أَهْلِی وَ وُلْدِی وَ غِلْمَتِی فَأُؤَذِّنُ وَ أُقِیمُ وَ أُصَلِّی بِهِمْ. أَ فَجَمَاعَةٌ نَحْنُ؟ فَقَالَ: «نَعَمْ.» فَقَالَ: یَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ الْغِلْمَةَ یَتْبَعُونَ قَطْرَ السَّحَابِ وَ أَبْقَى أَنَا وَ أَهْلِی وَ وُلْدِی فَأُؤَذِّنُ وَ أُقِیمُ وَ أُصَلِّی بِهِمْ. فَجَمَاعَةٌ نَحْنُ؟ فَقَالَ: «نَعَمْ.» فَقَالَ: یَا رَسُولَ اللَّهِ فَإِنَّ وُلْدِی یَتَفَرَّقُونَ فِی الْمَاشِیَةِ وَ أَبْقَى أَنَا وَ أَهْلِی فَأُؤَذِّنُ وَ أُقِیمُ وَ أُصَلِّی بِهِمْ. أَ فَجَمَاعَةٌ أَنَا؟ فَقَالَ: «نَعَمْ.» فَقَالَ: یَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ الْمَرْأَةَ تَذْهَبُ فِی مَصْلَحَتِهَا فَأَبْقَى أَنَا وَحْدِی فَأُؤَذِّنُ وَ أُقِیمُ فَأُصَلِّی. أَ فَجَمَاعَةٌ أَنَا؟ فَقَالَ: «نَعَمْ الْمُؤْمِنُ وَحْدَهُ جَمَاعَةٌ.»»

 الکافی، ج‏۳، ص۳۷۱

 

از امام باقر (علیه‌السلام) نقل شده‌است که فرمودند:

«شخصی از قبیله جُهینه نزد رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) آمد و عرض کرد:

ای رسول خدا! گاهی من به‌همراه خانواده و فرزندان و غلامانم به صحرا می‌روم. پس اذان و اقامه می‌گویم و با آنان نماز می‌خوانم. آیا نمازمان جماعت محسوب می‌شود؟

حضرت فرمودند:

«بله.»

عرض کرد:

ای رسول خدا! گاهی غلامان به دنبال آب‌های جمع‌شده از باران می‌روند و من و همسر و فرزندانم باقی می‌مانیم. پس من اذان و اقامه می‌گویم و با آنان نماز می‌خوانم. آیا نمازمان جماعت محسوب می‌شود؟

حضرت فرمودند:

«بله.»

عرض کرد:

ای رسول خدا! گاهی فرزندانم هم به دنبال گله می‌روند و من و همسرم باقی می‌مانیم. پس من اذان و اقامه می‌گویم و با او نماز می‌خوانم. آیا نمازم جماعت محسوب می‌شود؟

حضرت فرمودند:

«بله.»

عرض کرد:

ای رسول خدا! گاهی همسرم نیز به دنبال کارش می‌رود و من تنها می‌مانم. پس اذان و اقامه می‌گویم و نماز می‌خوانم. آیا نمازم جماعت محسوب می‌شود؟

حضرت فرمودند:

«بله، مؤمن به‌تنهایی جماعت محسوب می‌شود.»»

 

 

 

پانوشتـــــــــــــــــــــــــــــــــ

برای برقراری نماز جماعت، حتماً لازم نیست یک روحانی حاضر باشد، بلکه می‌توانیم به همراه خانواده‌مان نماز جماعت برقرار کنیم؛ یکی از اعضای خانواده که شرایط امامت جماعت را دارد، جلو بایستد و اعضای دیگر به او اقتدا کنند، تا از فضیلت نماز جماعت محروم نشوند.

این‌که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمودند نماز یک مؤمن نیز جماعت محسوب می‌شود، به این خاطر است که مؤمن نیتش این است که اگر شرایط مهیا باشد، نمازش را به جماعت بخواند. حال اگر تنها باشد و امکان برگزاری نماز جماعت فراهم نباشد، خداوند نیتش را می‌پذیرد و نماز فُرادایش را جماعت محسوب می‌نماید.

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۶ خرداد ۰۲ ، ۰۸:۰۲
ابوالفضل رهبر

 

حضور کودکانی که به‌همراه والدینشان یا به‌خاطر دوستانشان در مسجد حاضر می‌شوند و مشغول بازی می‌شوند، برای بعضی نمازگزاران یک معضل است؛ به‌ویژه وقتی امام جماعت تکبیر را می‌گوید و نمازگزاران برای حضور قلب، نیاز به آرامش و تمرکز بیش‌تری دارند.

وقتی این کودکان در کنار گروه هم‌سالانشان به نماز می‌ایستند نیز بعضی نمازگزاران به این‌خاطر که به سن بلوغ نرسیده‌اند و نمازشان صحیح نیست و اتصال جماعت برقرار نمی‌شود، از حضورشان در بین صفوف جلوگیری می‌کنند.

ببینیم توصیه امام باقر (علیه‌السلام) در این خصوص چیست؟

 

 

 

...عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنِ الصِّبْیَانِ إِذَا صَفُّوا فِی‏ الصَّلَاةِ الْمَکْتُوبَةِ قَالَ: «لَا تُؤَخِّرُوهُمْ عَنِ الصَّلَاةِ الْمَکْتُوبَةِ وَ فَرِّقُوا بَیْنَهُمْ.»

 الکافی، ج‏۳، ص۴۰۹

 

از جابر بن یزید جُعفی نقل شده است:

از امام باقر (علیه‌السلام) درباره کودکان نابالغی که در صفوف نمازهای واجب (یومیه) می‌ایستند، سؤال کردم.

حضرت فرمودند:

«آن‌ها را از نماز واجب پس نرانید، بلکه میانشان جدایی بیندازید (بینشان بایستید تا اتصال صفوف جماعت برقرار شود.)»

 

 

 

پانوشتـــــــــــــــــــــــــــــــــ

پس توصیه حضرت این است که:

الف) از نماز خواندنشان جلوگیری نکنیم و آن‌ها را به نماز دعوت کنیم. (البته حضرت قید نماز واجب را نیز بیان کرده‌اند؛ شاید (با کمک احادیث دیگری که از سخت‌گیری به کودکان در امور مستحب نهی کرده‌اند) بتوان چنین مفهوم گرفت که این توصیه تنها مربوط به نمازهای واجب است، نه مستحب.

ب) جایشان را جدا از هم و در میان نمازگزاران، تعیین کنیم.

برای این توصیه‌ها فوایدی مترتب است:

۱) با جدا کردنشان از هم و ایستاندنشان کنار بزرگ‌ترها، اولاً اتصال صفوف بر هم نمی‌خورد و نماز جماعت سایر نمازگزاران صحیح خواهد بود و ثانیاً از بازی‌ها و بازی‌گوشی‌هایشان با گروه هم‌سالانشان جلوگیری می‌شود.

۲) با قرار گرفتن کنار والدین و سایر بزرگ‌ترها؛ هم به آن‌ها شخصیت داده‌ایم، هم آرام‌آرام به خواندن نماز عادت می‌کنند، و هم این‌که با تقلید از بزرگ‌ترها کم‌کم آداب و احکام نماز را می‌آموزند.

در مورد «تقلید»، این نکته نیز قابل عرض است که:

- تقلید، از خصلت‌هایی است که خداوند به‌طور طبیعی، از بدو تولد، در انسان‌ها قرار داده است تا خود را ارتقاء دهد و رشد کند. انسان‌ها با دیدن رفتار کسی که او را بزرگ می‌دانند، ناخودآگاه میل دارند از او تقلید کنند. به‌این‌ترتیب کم‌کم در زمینه‌های مختلف رشد می‌کنند.

- البته آسیبی که ممکن است از این ناحیه به انسان وارد شود، این است که در شناخت فرد برتر اشتباه کند و راه غلطی را پی بگیرد. اما به‌هرحال والدین باید این فرصت را غنیمت شمارند و با استفاده از این ابزار، رفتارهای خوب و پسندیده را در فرزندانشان نهادینه کنند.

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۳ شهریور ۰۱ ، ۰۷:۲۲
ابوالفضل رهبر

 

...عَنْ أَبِی حَمْزَةَ اَلثُّمَالِیِّ قَالَ: هَذِهِ رِسَالَةُ عَلِیِّ بْنِ اَلْحُسَیْنِ عَلَیْهِمَا السَّلاَمُ إِلَى بَعْضِ أَصْحَابِهِ:

«...وَ أَمَّا حَقُّ إِمَامِکَ فِی صَلاَتِکَ فَأَنْ تَعْلَمَ أَنَّهُ قَدْ تَقَلَّدَ اَلسِّفَارَةَ فِیمَا بَیْنَکَ وَ بَیْنَ رَبِّکَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ تَکَلَّمَ عَنْکَ وَ لَمْ تَتَکَلَّمْ عَنْهُ وَ دَعَا لَکَ وَ لَمْ تَدْعُ لَهُ وَ کَفَاکَ هَوْلَ اَلْمُقَامِ بَیْنَ یَدَیِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَإِنْ کَانَ بِهِ نَقْصٌ کَانَ بِهِ دُونَکَ وَ إِنْ کَانَ تَمَاماً کُنْتَ شَرِیکَهُ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ عَلَیْکَ فَضْلٌ فَوَقَى نَفْسَکَ بِنَفْسِهِ وَ صَلاَتَکَ بِصَلاَتِهِ فَتَشْکُرُ لَهُ عَلَى قَدْرِ ذَلِکَ...»

 الخصال، ج۲، ص۵۶۴

 

در رساله حقوق امام سجاد (علیه‌السلام) ذکر شده است:

«...اما حق امام تو در نمازت (امامت جماعت) این است که بدانی او وساطت میان تو و پروردگارت (عزّوجلّ) را بر عهده گرفته؛

او از جانب تو سخن می‌گوید و تو از جانب او سخن نمی‌گویی، او برای تو دعا می‌کند و تو برای او دعا نمی‌کنی، و اوست که هراس ایستادن در مقابل خداوند (عزّوجلّ) را از جانب تو متحمل می‌شود.

پس اگر [در نمازش] نقصی باشد، بر او وارد است، نه تو، اما اگر [نمازش] تمام (و بدون نقص) باشد، تو شریک او [در نمازش] هستی و او بر تو برتری‌ای (در ثواب) ندارد.

او با جانش جان تو را حفظ کرده و با نمازش نماز تو را. پس به همین اندازه، سپاس‌گزار او باش...»

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۷ شهریور ۰۰ ، ۰۸:۳۳
ابوالفضل رهبر

 

...عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ بُکَیْرٍ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِنَا عَنْ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: «یُسْتَحَبُّ لِلصَّائِمِ إِنْ قَوِیَ عَلَى ذَلِکَ أَنْ یُصَلِّیَ قَبْلَ أَنْ یُفْطِرَ.»

 تهذیب‌الأحکام، ج۴، ص۱۹۹

 

از امام صادق (علیه‌السلام) نقل شده است:

«برای روزه‌دار مستحب است که اگر توان دارد، پیش از آن‌که افطار کند، نماز بخواند.»

 

 

 

...عَنِ اَلْحَلَبِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: سُئِلَ عَنِ اَلْإِفْطَارِ قَبْلَ اَلصَّلاَةِ أَوْ بَعْدَهَا؟ قَالَ: «إِنْ کَانَ مَعَهُ قَوْمٌ یَخْشَى أَنْ یَحْبِسَهُمْ عَنْ عَشَائِهِمْ فَلْیُفْطِرْ مَعَهُمْ وَ إِنْ کَانَ غَیْرُ ذَلِکَ فَلْیُصَلِّ وَ لْیُفْطِرْ.»

 الکافی، ج۴، ص۱۰۱

 

از عبیدالله بن علی حلبی نقل شده است:

از امام صادق (علیه‌السلام) درباره افطار کردن سؤال شد؛ که قبل از نماز باشد یا بعد از آن؟

ایشان فرمودند:

«اگر عده‌ای همراهش بودند که می‌ترسید مانع (خوردنِ) شامشان شود، با آن‌ها افطار کند و در غیر این‌صورت نماز بخواند و (بعد) افطار کند.»

 

 

 

...عَنْ زُرَارَةَ وَ فُضَیْلٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ: «فِی رَمَضَانَ تُصَلِّی ثُمَّ تُفْطِرُ إِلاَّ أَنْ تَکُونَ مَعَ قَوْمٍ یَنْتَظِرُونَ اَلْإِفْطَارَ فَإِنْ کُنْتَ مَعَهُمْ فَلاَ تُخَالِفْ عَلَیْهِمْ وَ أَفْطِرْ ثُمَّ صَلِّ وَ إِلاَّ فَابْدَأْ بِالصَّلاَةِ.» قُلْتُ: وَ لِمَ ذَلِکَ؟ قَالَ: «لِأَنَّهُ قَدْ حَضَرَکَ فَرْضَانِ اَلْإِفْطَارُ وَ اَلصَّلاَةُ فَابْدَأْ بِأَفْضَلِهِمَا وَ أَفْضَلُهُمَا اَلصَّلاَةُ.» ثُمَّ قَالَ: «تُصَلِّی وَ أَنْتَ صَائِمٌ فَتُکْتَبُ صَلاَتُکَ تِلْکَ فَتَخْتِمُ بِالصَّوْمِ أَحَبُّ إِلَیَّ.»

 تهذیب‌الأحکام، ج۴، ص۱۹۸

 

از زرارةبن‌أعیَن و فُضَیل‌بن‌یسار نقل شده است:

امام باقر (علیه‌السلام) فرمودند:

«در ماه رمضان، (اول) نماز بخوان، بعد افطار کن، مگراین‌که با عده‌ای بودی که در انتظار افطار بودند. پس اگر با آن‌ها بودی، با آنان مخالفت نکن؛ (اول) افطار کن، بعد نماز بخوان. اما اگر چنین نبود، نماز را اول بخوان.»

عرض کردم:

چرا چنین کنم؟

ایشان فرمودند:

«زیرا [هنگام اذان مغرب] دو فریضه متوجه تو خواهد بود؛ افطار و نماز. دراین‌صورت باید از بافضیلت‌ترینِ این‌دو آغاز کنی و بافضیلت‌ترینشان نماز است.»

سپس فرمودند:

«اگر در حالی که روزه هستی، نماز بخوانی و این نمازت (در نامه اعمالت) نوشته شود و آن را با روزه مُهر بزنی، این برای من دوست‌داشتنی‌تر است.»

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۰ فروردين ۰۰ ، ۱۴:۰۴
ابوالفضل رهبر

 

...عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع: عَلَى الْإِمَامِ أَنْ یُسْمِعَ مَنْ‏ خَلْفَهُ‏ وَ إِنْ‏ کَثُرُوا؟ فَقَالَ: «لِیَقْرَأْ قِرَاءَةً وَسَطاً یَقُولُ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى:‏ «وَ لا تَجْهَرْ بِصَلاتِکَ وَ لا تُخافِتْ بِها».»

 الکافی، ج۳، ص۳۱۷

 

از عبدالله بن سِنان نقل شده است:

به امام صادق (علیه‌السلام) عرض کردم:

آیا بر امام(جماعت) واجب است که صدایش را به گوش مأمومین برساند، هرچند تعدادشان زیاد باشد؟

حضرت فرمودند:

«او باید قرائت متوسطی داشته باشد. (چنان‌چه) خداوند (تبارک‌وتعالی) می‌فرماید:

«وَ لا تَجْهَرْ بِصَلاتِکَ وَ لا تُخافِتْ بِها»؛ «نمازت را نه زیاد بلند بخوان و نه زیاد آهسته.» [اسراء:۱۱۰]»

 

امام صادق (علیه‌السلام) در حدیث دیگری، مقصود از بلند خواندن و آهسته خواندن را تبیین فرموده‌اند.

 

...عَنْ سَمَاعَةَ قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ «وَ لا تَجْهَرْ بِصَلاتِکَ وَ لا تُخافِتْ بِها» قَالَ: «الْمُخَافَتَةُ مَا دُونَ سَمْعِکَ وَ الْجَهْرُ أَنْ تَرْفَعَ صَوْتَکَ شَدِیداً.»

 الکافی، ج۳، ص۳۱۵

 

از سماعة بن مهران نقل شده است:

از امام صادق در مورد این سخن خداوند (عزّوجلّ) سؤال کردم:

«نمازت را نه زیاد بلند بخوان و نه زیاد آهسته.»

حضرت فرمودند:

«خیلی آهسته خواندنِ نماز؛ این است که شخص، صدای خودش را هم نشنود

و خیلی بلند خواندن نماز؛ آن است که صدایش را به شدت بلند کند.»

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۴ مهر ۹۷ ، ۲۳:۳۵
ابوالفضل رهبر

در این حدیث که پیش‌تر منتشر شده بود، ملاک‌هایی از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) نقل شده است که مشخص می‌کند از میان جمعی که می‌خواهند نماز جماعت بخوانند (وقتی افراد شروع به تعارف کردن می‌کنند) چه کسی باید جلو بایستد و امام جماعت شود.

چنان‌چه ملاحظه می‌فرمایید حضرت فرموده‌اند: مهمان نباید در منزل میزبان بر او مقدم شود و جلو بایستد.

 

دوست طلبه‌ای نقل می‌کرد یک شب آیت‌الله حائری شیرازی مهمان ما بودند.

وقتی موقع نماز شد، هرچه اصرار کردیم، امام‌جماعت نشدند؛ خودم را جلو انداختند و به من اقتدا کردند!

 

توضیح فرزند مرحوم آیت‌الله حائری شیرازی در مورد تصویر بالا:

«بابا در ترکیه برنامه داشتن، عبا و عمامه رو دادن یک جوان طلبه ترک، بشه پیش‌جماعت، خودشون اقتدا کردن.»

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ بهمن ۹۶ ، ۱۲:۲۴
ابوالفضل رهبر

 

...عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یُوسُفَ عَنْ أَبِیهِ قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع یَقُولُ: «إِنَّ الْجُهَنِیَّ أَتَى النَّبِیَّ ص فَقَالَ: یَا رَسُولَ اللَّهِ إِنِّی أَکُونُ فِی الْبَادِیَةِ وَ مَعِی أَهْلِی وَ وُلْدِی وَ غِلْمَتِی فَأُؤَذِّنُ وَ أُقِیمُ وَ أُصَلِّی بِهِمْ. أَ فَجَمَاعَةٌ نَحْنُ؟ فَقَالَ: «نَعَمْ.» فَقَالَ: یَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ الْغِلْمَةَ یَتْبَعُونَ قَطْرَ السَّحَابِ وَ أَبْقَى أَنَا وَ أَهْلِی وَ وُلْدِی فَأُؤَذِّنُ وَ أُقِیمُ وَ أُصَلِّی بِهِمْ. فَجَمَاعَةٌ نَحْنُ؟ فَقَالَ: «نَعَمْ.» فَقَالَ: یَا رَسُولَ اللَّهِ فَإِنَّ وُلْدِی یَتَفَرَّقُونَ فِی الْمَاشِیَةِ وَ أَبْقَى أَنَا وَ أَهْلِی فَأُؤَذِّنُ وَ أُقِیمُ وَ أُصَلِّی بِهِمْ. أَ فَجَمَاعَةٌ أَنَا؟ فَقَالَ: «نَعَمْ.» فَقَالَ: یَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ الْمَرْأَةَ تَذْهَبُ فِی مَصْلَحَتِهَا فَأَبْقَى أَنَا وَحْدِی فَأُؤَذِّنُ وَ أُقِیمُ فَأُصَلِّی. أَ فَجَمَاعَةٌ أَنَا؟ فَقَالَ: «نَعَمْ الْمُؤْمِنُ وَحْدَهُ جَمَاعَةٌ.»»

 الکافی، ج‏۳، ص۳۷۱

 

از امام باقر (علیه‌السلام) نقل شده‌است که فرمودند:

«شخصی از قبیله جُهینه نزد رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) آمد و عرض کرد:

ای رسول خدا! گاهی من به‌همراه خانواده و فرزندان و غلامانم به صحرا می‌روم. پس اذان و اقامه می‌گویم و با آنان نماز می‌خوانم. آیا نمازمان جماعت محسوب می‌شود؟

حضرت فرمودند:

«بله.»

عرض کرد:

ای رسول خدا! گاهی غلامان به دنبال آب‌های جمع‌شده از باران می‌روند و من و همسر و فرزندانم باقی می‌مانیم. پس من اذان و اقامه می‌گویم و با آنان نماز می‌خوانم. آیا نمازمان جماعت محسوب می‌شود؟

حضرت فرمودند:

«بله.»

عرض کرد:

ای رسول خدا! گاهی فرزندانم هم به دنبال گله می‌روند و من و همسرم باقی می‌مانیم. پس من اذان و اقامه می‌گویم و با او نماز می‌خوانم. آیا نمازم جماعت محسوب می‌شود؟

حضرت فرمودند:

«بله.»

عرض کرد:

ای رسول خدا! گاهی همسرم نیز به دنبال کارش می‌رود و من تنها می‌مانم. پس اذان و اقامه می‌گویم و نماز می‌خوانم. آیا نمازم جماعت محسوب می‌شود؟

حضرت فرمودند:

«بله، مؤمن به‌تنهایی جماعت محسوب می‌شود.»»

 

پانوشتــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

[1] گاهی پیش می‌آید که انسان تنهاست و امکان برگزاریِ نماز جماعت را ندارد، و الا نمازش را به جماعت می‌خواند. در چنین مواقعی، چون نیت انسان این است که اگر بتواند نمازش را به جماعت می‌خواند، خداوند نیتش را می‌پذیرد و نماز فُرادایش را جماعت محسوب می‌نماید.

[2] برای برقراری نماز جماعت، حتماً لازم نیست شخصی روحانی حاضر باشد. بلکه انسان می‌تواند همراه خانواده‌اش نماز جماعت برقرار کند یا وقتی با دوستش است، یکی‌شان که به لحاظ شرایط، اولویت دارد، جلو بایستد و دیگری به او اقتدا نماید تا از فضیلت نماز جماعت محروم نشوند.

برای آگاهی از این‌که وقتی در جمع دوستانتان هستید، بهتر است چه کسی جلو بایستد تا دیگران به او اقتدا کنند، این مطلب را که پیش‌تر در «حدیثنا» منتشر شده است، مطالعه بفرمایید.

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۱ دی ۹۶ ، ۱۴:۱۶
ابوالفضل رهبر

 

...عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الرَّجُلِ أَمَّ قَوْماً وَ هُوَ عَلَى غَیْرِ طُهْرٍ فَأَعْلَمَهُمْ بَعْدَ مَا صَلَّوْا. فَقَالَ: «یُعِیدُ هُوَ وَ لَا یُعِیدُونَ.»

 الکافی، ج‏۳، ص۳۷۸

 

محمدبن‌مسلم گوید:

از امام صادق (علیه‌السلام) درباره مردی پرسیدم که امام‌جماعتِ عده‌ای شده، درحالی‌که طهارت (غسل یا وضو) نداشته است. پس بعد از آن‌که نمازشان را خواندند، به آن‌ها اطلاع می‌دهد (که طهارت نداشته و نمازش باطل بوده. تکلیف چیست؟)

حضرت فرمودند:

«خودش باید نمازش را دوباره بخواند، اما (مأمومین) لازم نیست دوباره بخوانند.»

 

 

 

...عَنِ الْحَلَبِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع‏ فِی الْأَعْمَى یَؤُمُّ الْقَوْمَ وَ هُوَ عَلَى غَیْرِ الْقِبْلَةِ، قَالَ: «یُعِیدُ وَ لَا یُعِیدُونَ فَإِنَّهُمْ قَدْ تَحَرَّوْا.»

 الکافی، ج‏۳، ص۳۷۸

 

حلبی گوید:

امام صادق (علیه‌السلام) در مورد شخص نابینایی که امام‌جماعتِ عده‌ای شده، درحالی‌که به‌سوی قبله نایستاده‌است، فرمودند:

«خودش باید دوباره بخواند و (مأمومین) لازم نیست دوباره بخوانند؛ چون آن‌ها تحقیق کرده‌اند (و به او اعتماد نموده‌اند.)»

 

 

 

...عَنْ زُرَارَةَ قَالَ: سَأَلْتُ أَحَدَهُمَا ع عَنْ رَجُلٍ صَلَّى بِقَوْمٍ رَکْعَتَیْنِ فَأَخْبَرَهُمْ أَنَّهُ لَمْ یَکُنْ عَلَى وُضُوءٍ. قَالَ: «یُتِمُّ الْقَوْمُ صَلَاتَهُمْ فَإِنَّهُ لَیْسَ عَلَى الْإِمَامِ ضَمَانٌ‏ .»

 الکافی، ج‏۳، ص۳۷۸

 

زراره گوید:

از امام باقر یا امام صادق (علیهماالسلام) درباره مردی پرسیدم که (امام‌جماعت شده و) دو رکعت (از چهار رکعت) را برای عده‌ای نماز خوانده. بعد (در میان نماز) به آن‌ها اطلاع می‌دهد که وضو نداشته. (تکلیف چیست؟)

حضرت فرمودند:

«آن عده نمازشان را (ادامه دهند و) تمام کنند؛ چرا که ضمانتی به گردن امام‌جماعت نیست.»

 

 

 

...عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع‏ فِی قَوْمٍ خَرَجُوا مِنْ خُرَاسَانَ أَوْ بَعْضِ الْجِبَالِ وَ کَانَ یَؤُمُّهُمْ رَجُلٌ فَلَمَّا صَارُوا إِلَى الْکُوفَةِ عَلِمُوا أَنَّهُ یَهُودِیٌّ. قَالَ: «لَا یُعِیدُونَ.»

 الکافی، ج‏۳، ص۳۷۹

 

از امام صادق (علیه‌السلام) نقل شده است که درباره عده‌ای که از خراسان یا کوه‌های اطراف حرکت کرده‌اند و تا وقتی به کوفه برسند، مردی امام‌جماعتشان شده که (بعداً می‌فهمند) یهودی بوده (و به دروغ خود را مسلمان جا زده است)، فرمودند:

«لازم نیست نمازشان را دوباره بخوانند.»

 

پانوشتـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

البته این در صورتی است که مأمومین بعداً بفهمند نماز او باطل است، و الّا اگر از ابتدا بدانند، نمازشان صحیح نیست و باید دوباره بخوانند.

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۱ دی ۹۶ ، ۱۴:۰۷
ابوالفضل رهبر

 

...عَنْ حَفْصِ بْنِ الْبَخْتَرِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ:

«یُحْسَبُ لَکَ إِذَا دَخَلْتَ مَعَهُمْ وَ إِنْ لَمْ تَقْتَدِ بِهِمْ مِثْلُ مَا یُحْسَبُ لَکَ إِذَا کُنْتَ مَعَ مَنْ تَقْتَدِی بِهِ.»

 الکافی، ج‏۳، ص۳۷۳

 

حفص‌بن‌بَختری از امام صادق (علیه‌السلام) نقل کرده است:

«اگر در جمع آن‌ها (اهل‌سنت) وارد شوی، حتی اگر به آن‌ها اقتدا نکنی (و نمازت را به نیت فُرادی بخوانی)، مانند وقتی برایت محاسبه می‌شود که نمازت را با کسی بخوانی که (با رضایت قلبی) به او اقتدا می‌کنی.»

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۱ دی ۹۶ ، ۱۴:۰۱
ابوالفضل رهبر

 

...عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: قَالَ:

«أَفْضَلُ الصُّفُوفِ أَوَّلُهَا وَ أَفْضَلُ أَوَّلِهَا مَا دَنَا مِنَ الْإِمَامِ.»

 الکافی، ج‏۳، ص۳۷۲

جابربن‌یزید از امام باقر (علیه‌السلام) نقل کرده است:

«برترین صفوف، اولین آن‌هاست و برترین (قسمتِ) صف اول، جایی است که به امام جماعت نزدیک باشد.»

 

 

...عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ بِإِسْنَادِهِ قَالَ: قَالَ:

«فَضْلُ مَیَامِنِ الصُّفُوفِ عَلَى مَیَاسِرِهَا کَفَضْلِ الْجَمَاعَةِ عَلَى صَلَاةِ الْفَرْدِ.»

 الکافی، ج‏۳، ص۳۷۳

سهل‌بن‌زیاد از یکی از معصومین (علیهم‌السلام) نقل کرده است:

«برتریِ سمت راستِ صفوف (نماز جماعت) بر سمت چپ آن‌ها، مانند برتریِ نماز جماعت بر نماز فُرادی است.»

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ آذر ۹۶ ، ۰۹:۳۰
ابوالفضل رهبر

 

...عَنْ زُرَارَةَ وَ الْفُضَیْلِ قَالا قُلْنَا لَهُ: الصَّلَوَاتُ فِی جَمَاعَةٍ فَرِیضَةٌ هِیَ؟ فَقَالَ: «الصَّلَوَاتُ فَرِیضَةٌ وَ لَیْسَ الِاجْتِمَاعُ بِمَفْرُوضٍ فِی الصَّلَاةِ کُلِّهَا وَ لَکِنَّهَا سُنَّةٌ وَ مَنْ تَرَکَهَا رَغْبَةً عَنْهَا وَ عَنْ جَمَاعَةِ الْمُؤْمِنِینَ مِنْ غَیْرِ عِلَّةٍ فَلَا صَلَاةَ لَهُ.»

 الکافی، ج‏۳، ص۳۷۲

 

از زرارةبن‌اعیَن و فضیل‌بن‌یسار نقل شده است:

به امام صادق (یا امام باقر علیهماالسلام) عرض کردیم:

آیا به جماعت خواندن نماز، فریضه (واجب) است؟

حضرت فرمودند:

«نمازها، فریضه هستند و به جماعت خواندنِ همه‌ی نمازها، فریضه نیست، بلکه سنت است.

(اما) هرکس از روی بی‌میلی و بدون دلیل (بیماری)، نماز جماعت و اجتماع مؤمنان را ترک کند، نمازی برای او نخواهد بود (نمازش پذیرفته نیست.)»

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ آذر ۹۶ ، ۰۹:۲۶
ابوالفضل رهبر

 

...عَنْ زُرَارَةَ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع: مَا یَرْوِی النَّاسُ أَنَّ الصَّلَاةَ فِی جَمَاعَةٍ أَفْضَلُ مِنْ صَلَاةِ الرَّجُلِ وَحْدَهُ بِخَمْسٍ وَ عِشْرِینَ صَلَاةً. فَقَالَ: «صَدَقُوا.» فَقُلْتُ: الرَّجُلَانِ یَکُونَانِ جَمَاعَةً؟ فَقَالَ: «نَعَمْ وَ یَقُومُ الرَّجُلُ عَنْ یَمِینِ الْإِمَامِ.»

 الکافی، ج‏۳، ص۳۷۱

 

زراره گوید:

به امام صادق (علیه‌السلام) عرض کردم:

این‌که مردم نقل می‌کنند که "یک نماز در جماعت برتر است از بیست‌وپنج نمازی که انسان به‌تنهایی بخواند" (درست است؟)

حضرت فرمودند:

«درست می‌گویند.»

عرض کردم:

آیا دو نفر هم جماعت محسوب می‌شوند؟

فرمودند:

«بله و (هرگاه نماز جماعتِ دونفری تشکیل شد،) مأموم، سمت راست امام بایستد.»

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ آذر ۹۶ ، ۰۹:۲۵
ابوالفضل رهبر

 

حتماً برای‌تان پیش آمده که موقع نماز، وقتی گروهی از مؤمنین جمع هستند و قصد اقامه‌ی نماز به جماعت دارند، گاهی بحث‌ها و تعارفاتی در می‌گیرد که کدام‌یک جلو بایستد تا دیگران به او اقتدا کنند، و معمولاً افراد از روی تواضع، یا دشواری مسئولیتِ امامتِ جماعت، یا به هر دلیل دیگری، شانه خالی می‌کنند و بحث ادامه می‌یابد...

امام صادق (علیه‌السلام) به نقل از رسول اکرم (صلّی‌الله‌علیه‌وآله) «ملاک» را ارائه می‌فرمایند تا اولویت‌ها مشخص شود...

 

 

 

...عَنْ أَبِی عُبَیْدَةَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الْقَوْمِ مِنْ أَصْحَابِنَا یَجْتَمِعُونَ فَتَحْضُرُ الصَّلَاةُ فَیَقُولُ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ تَقَدَّمْ یَا فُلَانُ فَقَالَ:

«إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص قَالَ یَتَقَدَّمُ الْقَوْمَ أَقْرَؤُهُمْ لِلْقُرْآنِ فَإِنْ کَانُوا فِی الْقِرَاءَةِ سَوَاءً فَأَقْدَمُهُمْ هِجْرَةً فَإِنْ کَانُوا فِی الْهِجْرَةِ سَوَاءً فَأَکْبَرُهُمْ سِنّاً فَإِنْ کَانُوا فِی السِّنِّ سَوَاءً فَلْیَؤُمَّهُمْ أَعْلَمُهُمْ بِالسُّنَّةِ وَ أَفْقَهُهُمْ فِی الدِّینِ وَ لَا یَتَقَدَّمَنَّ أَحَدُکُمُ الرَّجُلَ فِی مَنْزِلِهِ وَ لَا صَاحِبَ السُّلْطَانِ فِی سُلْطَانِهِ.»

 الکافی، ج‏۳، ص۳۷۶

 

ابو عبیده حذاء، می‌گوید: از امام صادق، علیه‌السلام، در مورد جماعتی از شیعیان سؤال کردم که جمع می‌شوند و وقتی نماز فرا می‌رسد، بعضی از آنان به بعضی دیگر می‌گویند «فلانی! جلو بایست»

حضرت فرمودند: 

«به‌راستی که رسول خدا، صلی‌الله‌علیه‌وآله، فرمودند:

کسی مقدم می‌شود که بهتر از بقیه قرآن قرائت کند،

اگر در قرائت برابر بودند، کسی‌که پیش از بقیه (از سرزمین شرک) هجرت کرده است،

اگر در هجرت هم برابر بودند، کسی‌که از بقیه مُسِن‌تر باشد،

اگر در سن هم برابر بودند، کسی امامِ جمع می‌شود که نسبت به دیگران از سنت[۱] آگاه‌تر باشد و در دین، فهم عمیق‌تری داشته باشد، 

و هیچ‌یک از شما در منزلِ کسی، بر او(میزبان) مقدم نشود،

و (نیز هیچ یک) در (حیطه‌ی) سلطنتِ سلطان[۲] بر او مقدم نشود.»

 

 

 

پاورقیـــــــــــــــــــــــــــــــــ

[۱] سنت: مجموعه دستورات رسول خدا، صلی‌الله‌علیه‌وآله، و نیز افعالی که ایشان انجام داده‌اند تا در میان مسلمانان رواج یابد.

[۲] سلطنت: تسلّط بر امور‌‌ و توانایی انجام امور از روی قهر و غلبه. مقصود از سلطان، کسی است که این‌چنین، بر مجموعه‌ی تحت اختیارش تسلط دارد.

 

 

 

پانوشتـــــــــــــــــــــــــــــــ

در دیگر احادیث، شرایط دیگری نیز ذکر شده است؛ به عنوان مثال از امام قرار دادن این افراد نهی شده است: کسی‌که جذام دارد، یا به پیسی مبتلاست، دیوانه، زنازاده، بادیه‌نشین(کسی‌که از تمدن به‌دور است و با احکام دین ناآشناست).

همچنین از امامت اسیر بر اشخاص آزاد، فلج بر افراد سالم، کسی‌که تیمم دارد بر کسانی که وضو دارند نهی شده است.

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ مهر ۹۴ ، ۲۳:۳۲
ابوالفضل رهبر