وظایف مالی ثروتمندان
...عَنْ رَجُلٍ مِنْ أَهْلِ سَابَاطَ قَالَ: قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع لِعَمَّارٍ السَّابَاطِیِ: «یَا عَمَّارُ أَنْتَ رَبُّ مَالٍ کَثِیرٍ؟» قَالَ: نَعَمْ جُعِلْتُ فِدَاکَ. قَالَ: «فَتُؤَدِّی مَا افْتَرَضَ اللَّهُ عَلَیْکَ مِنَ الزَّکَاةِ؟» فَقَالَ: نَعَمْ. قَالَ: «فَتُخْرِجُ الْحَقَّ الْمَعْلُومَ مِنْ مَالِکَ؟» قَالَ: نَعَمْ. قَالَ: «فَتَصِلُ قَرَابَتَکَ؟» قَالَ: نَعَمْ. قَالَ: «وَ تَصِلُ إِخْوَانَکَ؟» قَالَ: نَعَمْ. فَقَالَ: «یَا عَمَّارُ إِنَّ الْمَالَ یَفْنَى وَ الْبَدَنَ یَبْلَى وَ الْعَمَلَ یَبْقَى وَ الدَّیَّانَ حَیٌّ لَا یَمُوتُ یَا عَمَّارُ إِنَّهُ مَا قَدَّمْتَ فَلَنْ یَسْبِقَکَ وَ مَا أَخَّرْتَ فَلَنْ یَلْحَقَکَ.»
الکافی، ج۳، ص۵۰۱
نقل شده است که امام صادق (علیه‌السلام) به عمّار ساباطی فرمودند:
«ای عمار! تو مال زیادی داری؟»
عمار عرض کرد:
بله، فدایتان شوم.
فرمودند:
«آیا آن مقدار که خداوند بابت زکات واجب نموده را پرداخت می‌کنی؟»
عرض کرد:
بله.
فرمودند:
«آیا «حق معلوم»[1] را نیز از اموالت کنار می‌گذاری؟»
عرض کرد:
بله.
فرمودند:
«آیا به خویشاوندانت صِله[2] می‌دهی؟»
عرض کرد:
بله.
فرمودند:
«به برادران(ایمانی)ات نیز صله می‌دهی؟»
عرض کرد:
بله.
فرمودند:
«ای عمار! مال از بین می‌رود و بدن فرسوده می‌شود، اما عمل باقی می‌ماند و آن حکم‌کننده‌ی مطلق، زنده است و نمی‌میرد.
ای عمار! به‌راستی آن‌چه پیش می‌فرستی، هرگز از دست نخواهی داد و آن‌چه باقی می‌گذاری، هرگز به تو نخواهد رسید.»
پاورقیـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
[1] «حق معلوم»، مقدار مشخصی از مال است که در قرآن (سوره معارج، آیه۲۴) و روایات متعددی توصیه شده است برای نیازمندان کنار گذاشته شود و به آنان پرداخت گردد؛ مثل این‌که انسان خود را مُلزم کند ماهیانه مقدار معینی پول به خانواده‌ای بی‌بضاعت کمک کند. این پول غیر از واجبات مالی (زکات، خمس، دست‌گیریِ اقوام و دوستان و...) است.
[2] «صله»، تنها به معنای دید و بازدید نیست، بلکه بخشی از معنایش، کمک مالی و هدیه دادن نیز هست. رابطه‌ی صِرف با اقوام و دوستان، کفایت نمی‌کند و لازم است در صورت امکان و صلاح، دست‌به‌جیب هم شد و گره‌هایی را نیز باز کرد.
