...عَنِ ابْنِ الْقَدَّاحِ عَنْ أَبِیهِ قَالَ: نَزَلْتُ عَلَى أَبِی جَعْفَرٍ ع فَقَالَ: «یَا مَیْمُونُ! مَنْ یَرْقُدُ مَعَکَ بِاللَّیْلِ؟ أَ مَعَکَ غُلَامٌ؟» قُلْتُ: لَا. قَالَ: «فَلَا تَنَمْ وَحْدَکَ فَإِنَّ أَجْرَأَ مَا یَکُونُ الشَّیْطَانُ عَلَى الْإِنْسَانِ إِذَا کَانَ وَحْدَهُ.»
الکافی، ج۶، ص۵۳۳
عبدالله بن مَیمون از پدرش نقل کرده است:
نزد امام باقر (علیهالسلام) رفتم. حضرت فرمودند:
«ای مَیمون! شبها چه کسی پیشت میخوابد؟ آیا پسربچهای همراهت هست؟»
عرض کردم:
خیر.
حضرت فرمودند:
«تنها نخواب! زیرا پرجرأتترین حالتِ شیطان نسبت به انسان، زمانی است که او تنها میخوابد.»
...عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ:
«إِنَ الشَّیْطَانَ أَشَدَّ مَا یَهُمُ بِالْإِنْسَانِ حِینَ یَکُونُ وَحْدَهُ خَالِیاً لَا أَرَى أَنْ یَرْقُدَ وَحْدَهُ.»
الکافی، ج۶، ص۵۳۳
از امام باقر (علیهالسلام) نقل شده است:
«شیطان، در زمانی که انسان در تنهایی دچار اوهام میشود، (از هر زمان دیگری) نیرومندتر است. صلاح نمیدانم که کسی تنها بخوابد.»
...عَنْ سَمَاعَةَ بْنِ مِهْرَانَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الرَّجُلِ یَبِیتُ فِی بَیْتٍ وَحْدَهُ فَقَالَ: «إِنِّی لَأَکْرَهُ ذَلِکَ وَ إِنِ اضْطُرَّ إِلَى ذَلِکَ فَلَا بَأْسَ وَ لَکِنْ یُکْثِرُ ذِکْرَ اللَّهِ فِی مَنَامِهِ مَا اسْتَطَاعَ.»
الکافی، ج۶، ص۵۳۳
سماعة بن مِهران گوید:
از امام صادق (علیهالسلام) درباره مردی که شب را در اتاقی تنها بگذراند، سؤال کردم.
حضرت فرمودند:
«من از این کار خوشم نمیآید.
البته اگر کسی مجبور به این کار شد، اشکالی ندارد، اما تا جایی که میتواند، ذکر خداوند را در رختخوابش زیاد بگوید.»
پانوشتــــــــــــــــــــــــــــــ
از مجموع این روایات، میتوان چنین نتیجه گرفت که: تنها خوابیدن در شب، زمینهای است برای اوهام و خیالات باطلی که به ذهن انسان خطور میکنند و این اوهام و خیالات، بستری هستند برای وسوسههای شیطانی.
پس بهتر است حتیالامکان از قرار گرفتن در چنین موقعیتی پرهیز کرد و در صورت ضرورت، ذهنمان را با زیاد یاد کردن از خداوند، از اوهام بهدور داریم و مانع وسوسههای شیطان شویم.
بعداً نوشتـــــــــــــــــــــــــ
پس از نشر مطلب بالا، گویا برای بعضی از مخاطبان این ابهام پیش آمد که اگر لازم بود در اتاقی تنها باشیم، چه معنا دارد پسربچهای را با خود همراه کنیم؟
توضیح آنکه مثلاً آقایی که مجرد است، شبها در یک اتاق، تنها نخوابد، بلکه با برادر کوچکترش در آن اتاق بخوابد.
یا مثلاً اگر در منزل شخصی مهمان است و اتاق مستقلی در اختیارش قرار دادهاند، تنها نخوابد، بلکه پسر صاحبخانه را نیز با خود همراه کند.
تنها سپری کردن شب، آنقدر مذموم است که امیرالمؤمنین (علیهالسلام) برای عبادتهای شبانهشان هم کودکی را در عبادتگاه شخصیشان با خود همراه میکردند...
از امام صادق (علیهالسلام) نقل شده است:
«کَانَ لِعَلِیٍّ ع بَیْتٌ لَیْسَ فِیهِ شَیْءٌ إِلَّا فِرَاشٌ وَ سَیْفٌ وَ مُصْحَفٌ وَ کَانَ یُصَلِّی فِیه.»
المحاسن، ج۲، ص۶۱۲
«امام علی (علیهالسلام) اتاقی داشتند که جز زیرانداز و شمشیر و قرآن، چیزی در آن نبود و ایشان در آن اتاق نماز میخواندند.»
همچنین از ایشان نقل شده است:
«کَانَ عَلِیٌّ عَلَیْهِ السَّلَامُ قَدِ اتَّخَذَ بَیْتاً فِی دَارِهِ، لَیْسَ بِالْکَبِیرِ وَ لَا بِالصَّغِیرِ، وَ کَانَ إِذَا أَرَادَ أَنْ یُصَلِّیَ مِنْ آخِرِ اللَّیْلِ أَخَذَ مَعَهُ صَبِیّاً لَا یَحْتَشِمُ مِنْهُ، ثُمَّ یَذْهَبُ مَعَهُ إِلَى ذَلِکَ الْبَیْتِ فَیُصَلِّی.»
قربالإسناد، ص۱۶۱
«امام علی (علیهالسلام) در خانهشان اتاقی را (برای نماز خواندن) برمیگزیدند که نه بزرگ بود و نه کوچک. و هرگاه میخواستند آخرشب نماز بخوانند، کودکی را که از (هیبتِ) ایشان خجالت نمیکشید، همراه خود به آن اتاق میبردند و به نماز میایستادند.»
[این حدیث، در کتاب المحاسن (ج۲، ص۶۱۲) چنین نقل شده است که «هرگاه شب فرا میرسید، ایشان کودکی را با خود به این اتاق میبردند تا در کنارشان بخوابد و ایشان به نماز بایستند.» پس قید خجالت نکشیدن، برای این است که آن کودک راحت باشد و از خجالت حضرت، خوابش بههم نخورد.]