هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ:
«إِذَا أَحْبَبْتَ رَجُلًا فَأَخْبِرْهُ بِذَلِکَ فَإِنَّهُ أَثْبَتُ لِلْمَوَدَّةِ بَیْنَکُمَا»
الکافی، ج۲، ص ۶۴۴
هشام بن سالم از امام صادق، علیه السلام، نقل می کند، که فرمودند:
«اگر مردی را دوست داشتی، او را به این (دوست داشتن) آگاه کن،
که این کار، برای پابرجا شدن دوستی میان شما دو نفر، مؤثرتر است.»
هفت سال پیش
- الو، سلام ابوالفضل جان.
+ سلام، چطوری [...] جان؟ خوبی؟
- الحمد لله.
+ اتفاقاً چند وقت بود می‌خواستم تماس بگیرم، یا وقت نمی‌شد، یا یادم می‌رفت.
- خب، دل به دل راه داره.
+ بله، همین‌طوره.
- غرض از مزاحمت، من مقلد آقای فاضل بودم، وجوهاتم رو هم به دفتر ایشون می‌دادم. حالا، بعد از فوت آقای فاضل، می‌خواستم بدونم کی اعلمه؟
+ راستش، چندوقت پیش، دو گروه از دوستام تحقیق کرده بودند، آقای بهجت رو می‌گفتن اعلمه.
- آقای بهجت؟! شنیدم آقای بهجت سخت می‌گیره.
+ نه این‌طوریا هم نیست. من خودم مقلد ایشونم.
- خب، باید یکی باشه که راحت بگیره، بشه عمل کرد.
+ آخه ملاک راحتی و سختی نیست، که! ملاک اعلمیت و اعدلیته. باید تحقیق کرد که کی بهتر احکام رو می تونه از قرآن و روایات استخراج کنه. نه این‌که ...
- باشه، دستت درد نکنه. کاری نداری؟ خداحافظ.
+ خداحافظ.
چندروز پیش[1]
+ سلام [...]
- سلام، خوبی ابوالفضل جان؟
+ الحمد لله. شما چطوری؟ بچه ها خوبن؟ تماس گرفته بودی، تازه شماره‌ات رو دیدم.
- آره. حل شد. دنبال یه آخوند روشنفکر می‌گشتم، که یه جوابی ازش بگیرم.
+ چی؟
- یه گوسفندی برای عقیقه داشتیم، می‌خواستیم همین بین همسایه‌ها تقسیم کنیم و یه مقدارش رو هم بدیم به یه مرکز خیریه. دنبال یکی می‌گشتم که روشنفکر باشه، راحت بگیره.
+ پس، از کسی پرسیدی؟
- آره بابا، مجبور شدیم زنگ بزنیم به یکی، اونم برعکس گفت باید بپزید و مهمونی بدید و استخوناش رو هم نشکنید و...
+ خب، عقیقه یه آثاری داره، اگر بخوای اون نتایج رو داشته باشه، باید اون کاری رو که گفتن، بکنی. وگرنه این‌که همین‌جوری هم اگه تقسیم کنید، ثواب داره، ولی دیگه عقیقه نیست.
- ما می‌خواستیم یه جواب بگیریم که راحت شیم. این‌که چی‌کار کن و استخوناشو چی کار نکن و...، می خواستیم از این چرت و پرتا[2] خلاص شیم که نشد! دادیم یه حوزه علمیه، خودشون این کارا رو بکنن. به هر حال، ترتیبشو دادیم.
+ باشه، خیره ان شاء الله.
- ان شاء الله. کاری نداری؟
+ نه، خداحافظ.
- خداحافظ.
پاورقیـــــــــــــــــــــــــــــــــ
نمازجمعه که تمام شد، مردم داشتند کم‌کم می‌رفتند و من داشتم تعقیبات می‌خواندم.
زد روی پایم و بعد از کمی مقدمه‌چینی،[۱] گفت:
«حاج آقا! من دقت کردم، وقتی صلوات می‌دادند، شما آرام صلوات می‌فرستادید. مگر روایت نداریم که هرکس بلند صلوات نفرستد، «منافق» است؟!»
هیچی، کلی شرمنده شدم و بعد از کمی توجیه،[۲] خداحافظی کردم.
چندسالی گذشت، تا دیشب، که برخوردم به این روایت:
ابْنُ أَبِی عُمَیْرٍ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ،
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع، قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ:
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص:
«ارْفَعُوا أَصْوَاتَکُمْ بِالصَّلَاةِ عَلَیَّ، فَإِنَّهَا تَذْهَبُ بِالنِّفَاقِ.»
الکافی، ج۲، ص۴۹۳
امام صادق، علیه السلام، از رسول خدا، صلی الله علیه و آله، نقل می فرمایند:
«صدایتان را با صلوات بر من، بلند کنید؛ که این کار نفاق را برطرف می‌سازد.»
نه‌این‌که ...
پاورقیـــــــــــــــــــــــــــــــ
«مسعود فراستی»، مقاله‌ی «علیه نمادسازی و معناگرایی» را با این جمله از «اُسکار وایلد»، شاعر و نویسنده ایرلندی، آغاز می‌کند:
"فقط آدم‌های سطحی‌اند که بر مبنای ظواهر داوری نمی‌کنند. راز جهان در آن‌چیزی است که آشکار است، نه آن‌چه به چشم نمی‌آید."
و در آخر با این بند به پایان می‌رساند:
«از پیچیدگی گذر کردن ـ در اثر هنری ـ و به سادگی رسیدن، شرط اساسی ارتباط با مخاطب است. هر مفهوم پیچیده‌ای با زبان ساده است که اثر می‌کند. مخاطبان عام، آدم‌های ساده اند، اما از پیچیدگی به سادگی رسیده‌اند، چراکه با چشم باز زندگی کرده‌اند. پس کلاه سرشان نمی‌رود و مرعوب نمی‌شوند. مخاطب خاص هم در شکل درست و سالمش، مخاطب عام است.»
وی در این مقاله، به دنبال اثبات این است که «نمادسازی» و «به‌کارگیری نمادها» توسط فیلم ساز؛ «نادرست»، و بر روی مخاطب؛ «بی‌اثر» است.
ضمن احترام به ایشان، نگاهشان، به نظر «جزئی نگر» و «ساده‌انگارانه» می‌آید.
اگر «سینما» را قطعه‌ای از پازل سیاست‌های راهبردی غرب بدانیم، «نمادسازی» کارکرد خود را خواهد یافت.
ممکن است استفاده از یک «نماد»، به دلیل ناآشنایی مخاطب با آن، حس خاصی را ـ در آن فیلم ـ به او منتقل نکند، اما سیستم مهندسی فرهنگی غرب می‌تواند در «سینما»، «نماد»هایی را در ذهن مخاطب بکارد، تا میوه‌ی آن (عشق‌ها و نفرت‌هایی) را در سایر بخش‌ها (سیاسی و اقتصادی) بچیند.
در یک کلام، اگر بی‌فایده بودن «نمادسازی» در «سینما» پذیرفته شود، در نگاه کلی به آرایش مهره‌های شطرنج غرب، تأثیر آن بر مخاطب عام و خاص، قابل انکار نخواهد بود.
- «کعبه، در مرکز مغناطیسی کره زمین قرار گرفته است و رو به قبله بودن برای بدن مفید است.»
- «حرکات نماز، بهترین نوع ورزش است و پزشکان گفته‌اند...»
- «روزه، اثرات درمانی فوق‌العاده‌ای دارد و در دفع سموم بدن مؤثر است.»
- «دانشمندان، با تحقیق بر روی فلان قدر بیمار، متوجه شدند؛ خواندن قرآن تا بهمان درصد در بهبود بیماری‌شان مؤثر بوده است.»
- «مصرف مشروبات الکلی، موجب بروز سرطانِ بیسارجا می‌شود.»
- و ...
از این دست جملات، زیاد شنیده‌ایم.
در تطبیق احکام شرع با مصالح جسمی و مادی انسان، شکی نیست.
اما این که عده‌ای مقاصد بلند این احکام را در حد توصیه‌هایی پزشکی-درمانی تقلیل دهند، انحرافی بزرگ است که دانسته یا نادانسته ترویج می‌شود.
گویندگان این گزاره‌ها، ممکن است با انگیزه‌های مختلفی به ترویج این گفتمان بپردازند:
- جذب برخی گروه‌ها به اسلام؛ جوانان، افراد سست‌ایمان، کاسب‌کارانی که پیش از چرتکه انداختن کاری انجام نمی‌دهند، غیرمسلمانان یا...؛
- اعتقادی حداقلی به عالم فراماده، چنان‌که کوته‌فکرانی مثل مهندس بازرگان در ضمن اسلام قلابی‌شان ترویج می‌کردند؛[*]
- خودشیرینی و اظهار فضل؛
- غرض و مرض؛
- و ...
برای درک عمق فاجعه، مقایسه کنید میان تعلیلی مادی از یک دستور شرعی، با مقصد حقیقی آن:
می‌دانید که مستحب است: سر، هنگام قضای حاجت، پوشانده شود.
دیده‌اید کسانی را که هنگام رفتن به مستراح، کلاهی روی سر می‌گذارند.
و احتمالاً شنیده‌اید که می‌گویند: «در مستراح گاز آمونیاک منتشر است و این گاز موجب سفید شدن موی سر می‌شود. اسلام توصیه کرده که چیزی روی سر بگذارید، تا موهایتان سفید نشود!»
...
اما، لطفاً به این روایت توجه کنید:
پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) ضمن وصیتی طولانی، خطاب به ابوذر فرمودند:
«یَا أَبَا ذَرٍّ... اِسْتَحِ مِنَ اَللَّهِ، فَإِنِّی وَ اَلَّذِی نَفْسِی بِیَدِهِ لَأَظَلُّ حِینَ أَذْهَبُ إِلَى اَلْغَائِطِ مُتَقَنِّعاً بِثَوْبِی أَسْتَحِی مِنَ اَلْمَلَکَیْنِ اَللَّذَیْنِ مَعِی.»
الأمالی(للطوسی)، ص۵۳۴
«ای ابوذر! از خدا حیا کن؛ همانا من - قسم به آن که جانم در دست اوست - همیشه وقتی برای قضای حاجت می روم، به خاطر حیاء از دو مَلَکی که همراهم هستند، سَرَم را با لباسم می پوشانم.»
شما را به خدا، این انحراف کوچکی است که «شرم از خدا» و «توجه دائمی به حضور دو ملکِ همیشه‌همراه، در همه‌جا، حتی در مستراح» را تقلیل دهیم به «ترس از سفید شدن موی سر»؟
این تفکر، غیر از تقلیل عمق و اثر احکام اسلام و محروم کردن جامعه از تربیت صحیح اسلامی، خطر دیگری نیز در پی دارد؛
این‌که انسان چنین بار بیاید که احکام اسلام را تا جایی بپذیرد و عمل کند که آن‌ها را دارای مصلحت مادیِ دنیایی بداند، و به مصلحتش آگاه باشد.
«اسلام منفعتی» است که موجب می‌شود آن قوم و خویش ما، از طرفی هنگام پوست کندنِ گوسفند قربانی، درباره‌ی کرمی که در گوشت سگ است و میکروبی که در گوشت خوک است سخن براند و بگوید به همین‌خاطر، گوشت سگ و خوک در اسلام حرام شده. و از طرفی در مقابل چشمان بهت‌زده‌ی ما، دنبلان گوسفند را، با آن که می‌دانست حرام است، به سیخ بکشد و بگوید خیلی مفید و مقوی است!
«اسلام بازرگانی» است که منجر می‌شود به طغیان علیه حکم «قصاص» و غیر انسانی خواندن آن.
[*] در این زمینه مراجعه کنید به:
- کتاب‌های بازرگان که حتی در آن‌ها بهشت را نیز دنیایی پیشرفته توصیف می‌کند که با رشد عقلانی و تکنولوژیکی بشر خلق خواهد شد و احتمالاً در سیاره‌ای خوش آب و هوا خواهد بود!
- هم‌چنین مصاحبه جالب دکتر صادق زیباکلام (بخش اول + بخش دوم) با خبرگزاری دانشجو، که در آن می‌گوید در جوانی، تحت تأثیر اسلام بازرگان، به خطا رفته و روح اسلام که تعبّد است را درک نکرده.
آیا تباکی، یعنی اَدای «گریه کردن» را در آوردن؟
آیا معقول است که «اَدا در آوردن»، ثواب داشته باشد؟
...
در روایات متعددی، به مؤمنین توصیه شده است:
برای اهل‌بیت (علیهم السلام) و یا هنگام دعا، اشک بریزید، و اگر اشک نداشتید، «تباکی» کنید.
...
آن‌چه که در متن روایات آمده است، لفظ «تباکی» است.
معمولاً این لفظ را چنین معنا می‌کنند:
«حالت گریه کردن را به خود گرفتن»
یا «این که شخص حالت خود را شبیه کسی کند که گریه می‌کند»
اما با تحقیق در معنای لغویِ «تباکی»، و نیز با دقت در متن نورانی روایات، در می‌یابیم که این واژه غلط ترجمه می‌شود.
توجه کنید؛
الف) «تباکی» در کتب لغت:
۱- ابن‌منظور در «لسان‌العرب»، پس از ذکر این روایت که «اگر گریه‌ای نیفتید، تباکی کنید»، در معنای «تباکی» می‌گوید: «أَی: تَکَلَّفُوا البُکاء»[۱]
و در معنای «تکلّف» آورده است:
«تَکَلَّفْتَ الشیءَ: تَجَشَّمْتَه على مشقَّة و على خلاف عادتک.»[۲]
در معنای «تجشّم» نیز آورده است:
«تَجَشَّمْتَ کذا و کذا، أَی: فعلتَه على کُرْهٍ و مشقةٍٍ»[۳]
خلاصه این‌که:
«تباکی» یعنی: «گریه‌ی با تکلّف»،
و «تکلّف» نیز یعنی: «به سختی کاری را انجام دادن».
پس «تباکی» به‌معنای «با سختی و مشقت گریه کردن» است.
۲- فخرالدین طریحی در «مجمع‌البحرین» چنین آورده است:
«تَبَاکَى الرجل: تکلّف البکاء.»[۴]
طریحی نیز «تکلّف» را مانند ابن منظور معنا کرده است.
۳- راغب اصفهانی در «مفردات الفاظ قرآن»، در معنای «کاری را با تکلّف انجام دادن» آورده است:
«تَکَلُّفُ الشیءِ: ما یفعله الإنسان بإظهار کَلَفٍ مع مشقّة تناله فی تعاطیه»[۵]
یعنی: کاری است که انسان با اظهار بر افروختگى چهره و با سختى و مشقتى که از آن کار به او می‌رسد انجام می‌دهد.
بنابراین از کلام مرحوم راغب اصفهانی نیز همان برداشتی می‌شود، که از کلام صاحب «لسان‌العرب» شد.
ب) «تباکی» در لسان روایات:
به روایات زیر توجه کنید:
۱- ...عَنْ سَعِیدِ بْنِ یَسَارٍ بَیَّاعِ اَلسَّابِرِیِّ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ: إِنِّی أَتَبَاکَى فِی اَلدُّعَاءِ وَ لَیْسَ لِی بُکَاءٌ قَالَ: «نَعَمْ وَ لَوْ مِثْلَ رَأْسِ اَلذُّبَابِ.»
الکافی، ج۲، ص۴۸۳
سعید بن یسار گوید: به امام صادق (علیه‌السلام) عرض کردم:
من در هنگام دعا تباکی می‌کنم، در حالی که گریه‌ای ندارم. [چه می‌فرمائید؟]
حضرت فرمودند:
«باشد [اشکالی ندارد]، ولو به اندازه‌ی سر مگسی باشد.»
۲- ...عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی حَمْزَةَ قَالَ: قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ لِأَبِی بَصِیرٍ: «إِنْ خِفْتَ أَمْراً یَکُونُ أَوْ حَاجَةً تُرِیدُهَا فَابْدَأْ بِاللَّهِ وَ مَجِّدْهُ وَ أَثْنِ عَلَیْهِ کَمَا هُوَ أَهْلُهُ وَ صَلِّ عَلَى اَلنَّبِیِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ سَلْ حَاجَتَکَ وَ تَبَاکَ وَ لَوْ مِثْلَ رَأْسِ اَلذُّبَابِ إِنَّ أَبِی عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ کَانَ یَقُولُ إِنَّ أَقْرَبَ مَا یَکُونُ اَلْعَبْدُ مِنَ اَلرَّبِّ عَزَّ وَ جَلَّ وَ هُوَ سَاجِدٌ بَاکٍ.»
الکافی، ج۲، ص۴۸۳
امام صادق (علیه‌السلام) به ابوبصیر فرمودند:
«اگر از وقوع چیزی ترسیدی، یا حاجتی داشتی، [دعایت را] با نام الله شروع کن، و خدا را تمجید کن، و او را مدح کن آن گونه که سزاوارش است، و بر پیامبر صلوات فرست، و حاجتت را بخواه، و تباکی کن، ولو به اندازه بال مگسی باشد.»[۷]
۳- ...عَنْ إِسْمَاعِیلَ اَلْبَجَلِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ:
«إِنْ لَمْ یَجِئْکَ اَلْبُکَاءُ فَتَبَاکَ فَإِنْ خَرَجَ مِنْکَ مِثْلُ رَأْسِ اَلذُّبَابِ فَبَخْ بَخْ.»
الکافی، ج۲، ص۴۸۳
اسماعیل بجلی، از امام صادق (علیه‌السلام) نقل می‌کند که فرمودند:
«اگر گریه‌ات نیامد، تباکی کن، که اگر به اندازه‌ی سر مگسی [اشک] خارج شود، پس به‌به! [خوشا به حالت]»[۸]
همانطور که به وضوح از روایات بر می‌آید، «تباکی» در لسان روایات نیز به معنای «سعی کردن برای گریه کردن» است، ولو این که اشکی هم جاری نشود، و فقط به‌اندازه ناچیزی (سر مگسی) اشک خارج شود.
لذا می‌توان گفت:
«تباکی»، به معنای «ادا در آوردن» نیست،
و «حالت گریه کردن را به خود گرفتن» ثوابی ندارد،
بلکه آن‌چه در روایات به آن توصیه شده است، این است که:
«انسان، با مشقت، سعی کند گریه کند، و ذره‌ای اشک (ولو به اندازه‌ی سر مگسی) از چشمش خارج شود.»
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
بعدالتحریر: یادم آمد قبلاً در این پست روایتی زیبا، در همین زمینه، ذکر کرده بودم.
«مشروبات و مواد مخدّر، فحشا و قمار، اقسام سرگرمی‌ها و... ، همگی ابزار تخدیر، سستی و غفلت مردم هستند.»
چنین جمله‌ای را بارها به انحاء مختلف و از افواه متعدد شنیده‌ایم.
گاهی به این مقدمه، مقدمه‌ی دیگری نیز اضافه می‌شود؛
«مستکبران، برای کشیدن مردم جهان به زیر یوغِ[1] بردگی و استثمار آنان، از این روش‌ها بهره می‌گیرند.»
از طرفی همه می‌دانیم «بزرگترین تولیدکننده و ترویج‌کننده‌ی این ابزار غفلت، غرب و خصوصاً آمریکاست.»
قاعدتاً باید چنین نتیجه گرفت که:
«آمریکا برای استثمار مردم جهان، با موسیقی، تلویزیون، سینما، مواد مخدّر، سکس، مشروبات الکلی، قمار، جلوه های دنیا و انواع سرگرمی ها، آنان را به غفلت، خماری، مستی، بیهودگی، بی‌رگی و بی‌حرکتی می‌کشاند، تا اولاً اهداف اصلی‌شان را فراموش کنند، ثانیاً نفهمند چه بلایی قرار است سرشان بیاید، ثالثاً اگر فهمیدند، آن را مهم ندانند، رابعاً اگر به فاجعه پی بردند، توانی برای مقابله نداشته باشند.»
...
این‌گونه جملات، آن قدر تکرار شده‌اند، که به «کلیشه» تبدیل شده‌اند.
اما جای این سؤال خالی است که
«مردم آمریکا، پیش و بیش از دیگر مردم جهان در معرض این «غفلت‌آفرینی» هستند. مگر مدیران جامعه‌ی آمریکا خر هستند که چنین بلایی را سر جامعه خود می‌آورند؟!»
...
برای این سؤال، پاسخ‌هایی متصور است:
1- «بله، خر هستند.» آنان نمی‌دانند این سستی و بی‌تفاوتی، ابتدا گریبان جامعه‌ی آمریکا را خواهد گرفت.
این پاسخ، ساده‌لوحانه به نظر می‌رسد.
2- «نه، خر نیستند.» سیاستمداران می خواهند مردم آمریکا را نیز سرگرم کنند، تا در سایه غفلت عمومی، به منافع خود دست یابند.
این پاسخ، تا حدودی درست به نظر می آید، اما با نگاهی کلی، اشکالی به آن وارد است؛
مگر نخبگان، سیاستمداران و مدیران آمریکا در همین جامعه رشد نمی کنند؟ پای همین تلویزیون وقت تلف نمی کنند؟ پا به مراکز قمار و فساد نمی گذارند؟ بنگ و ماری جوانا دود نمی کنند؟ و...
مدیران منگ و مست و غافل چطور می‌توانند جامعه – بلکه جهان – را اداره کنند؟!
ممکن است عده‌ای به این اشکال چنین پاسخ دهند که مدیران پشت صحنه آمریکا، ثروتمندان و پدرسوخته‌های صهیونیست هستند و رؤسای جمهور و سناتورها و دیگر مسئولین، عروسکی بیش نیستند.
اما مگر این صهیونیست‌ها، در فضایی ایزوله رشد می‌یابند؟ آن‌قدر علیه‌السلام‌اند که به هیچ فسادی دچار نمی‌شوند و به هیچ مسکِر و مخدّری لب نمی‌زنند؟...
حال‌آن‌که این صهیونیست‌ها اغلب آمریکایی هستند و اگر بزرگ‌شده اسرائیل باشند هم، مگر سرزمین‌های اشغالی از این بسطِ غفلت در امان مانده است؟
به نظر می‌رسد جواب صحیح این باشد:
3- «نه، خر نیستند.» / «بله، خر هستند.»!
توضیح این‌که ...
آنان آن‌قدر خر نیستند که از ابتدا چنین وضعی را پیش‌بینی نکرده باشند و آثارش را بر جامعه خود نسنجیده باشند و بدون برنامه پیش رفت باشند.
پس چرا آگاهانه خود را در دام انداخته‌اند؟ چرا این خریت را مرتکب شده‌اند؟
پاسخ را باید در جهان‌بینی متفکران و فلاسفه متأخر غرب جست‌وجو کرد؛
از روزی که «انسان» را محورِ عالَم فرض کردند و او را «محدود» به این هفتاد سال نمودند،
از روزی که اصالت را به «لذت» دادند و بهترین راه پیش‌پای بشر را (به جز خودکشی،) ارضای امیال و لبیک به خواسته‌های انسانی دانستند،
از روزی که فهمیدند «تفکر» و «تعقل»، «تکلیف» را به‌دنبال دارد و تکلیف، «رنج» را،
...
آن‌وقت بود که سعی کردند با تقویت «غضب»[2]، «شهوت»[3] و «وهم»[4]، «عقل» را در بند کنند،
آن‌جا بود که متوسل شدند به ابزاری برای فراموشی، برای فرار از فکر، برای دم‌غنیمتی[5]،
آن‌گاه بود که زمین را زینت کردند، تا چشمی به آسمان دوخته نشود،
که تماشای زینت‌های آسمانی، «عشق»هایی را دنبال داشت و عشق، «گرفتاری»هایی را.
[1] یوغ: چوبی که هنگام شخم زدن زمین، روی گردن جفت گاو می‌گذارند و گاوآهن را به آن می‌بندند.
[2] با بازی‌های رایانه‌ای خشن، با فیلم‌های اکشن و بزن‌بزن، با آزادی حمل اسلحه، با ترویج ورزش‌های خشن و...
[3] اعم از شهوت شکم و زیر شکم، شهوت جاه و مال، و تمام هوس‌های نفسانی.
[4] با مخدّرات و مسکرات، با فیلم‌های ترسناک و تخیلی، با تبلیغات و ایجاد آرزوهای بلند و...
[5] مقصود، «دم»ی است به طول هفتاد سال!
بسمه تعالی
گفتم که الف، گفت دگر، گفتم هیچ
در خانه اگر کس است، یک حرف بس است
بارها گفته‌ام و بار دگر می‌گویم
کسی که بداند هرکه خدا را یاد کند، خدا همنشین او است
احتیاج به هیچ وعظی ندارد
و السلام علیکم و رحمة الله و برکاته
الاقل محمدتقی البهجة
نهادهای بین‌المللی، در فاصله سال‌های ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۲، مبالغ زیر را برای کنترل جمعیت ایران، مرحمت فرموده‌اند!
1- ۱۵۰ میلیون دلار مساعدت یونسکو و سازمان ملل در امر کنترل جمعیت در روستاهای ایران، در سال ۱۳۶۸؛
2- اعطای 4 میلیون دلار کمک برای کنترل جمعیت در سال ۱۳۷۱؛
3- مصوبه کمک ۱۰ میلیون دلاری صندوق جمعیت ملل متحد برای ایران در ژنو (در چارچوب این طرح، وسایل پیشگیری از بارداری در اختیار وزارت بهداشت ایران قرار گرفته است.)؛
4- سرمایه‌گذاری ۴ میلیون دلاری صندوق جمعیت سازمان ملل متحد برای انجام پروژه‌های آموزشی و تحقیقاتی کنترل جمعیت در ایران، در سال ۱۳۷۱؛
5- وام ۱۵۰ میلیون دلاری صندوق جمعیت ملل متحد برای تنظیم خانواده در ایران، در سال ۱۳۷۲ و انتخاب ایران به عنوان مرکزی برای آموزش کنترل جمعیت کشورهای آسیای میانه؛
6- قرار گرفتن کمک ۱/۸ میلیون دلاری به ایران در محورهای برنامه پنج‌ساله یونیسف، در سال ۱۳۷۲؛
یک عدّه سعی نکنند چهره ی آمریکا را بزک کنند،
آرایش کنند،
زشتی ها و وحشت آفرینی ها و خشونت ها را از چهره ی آمریکا بزدایند،
در مقابل ملّت ما، به عنوان یک دولت علاقه مند، انسان دوست معرفی کنند؛
اگر سعی هم بکنند، سعی شان بی فایده است!
بیانات در دیدار مردم آذربایجان
28 اسفند 92
...عَنْ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ فِی قَوْلِ اَللَّهِ تَعَالَى: «وَ مٰا یُؤْمِنُ أَکْثَرُهُمْ بِاللّٰهِ إِلاّٰ وَ هُمْ مُشْرِکُونَ» قَالَ: «هُوَ قَوْلُ اَلرَّجُلِ لَوْ لاَ فُلاَنٌ لَهَلَکْتُ وَ لَوْ لاَ فُلاَنٌ لَمَا أَصَبْتُ کَذَا وَ کَذَا وَ لَوْ لاَ فُلاَنٌ لَضَاعَ عِیَالِی أَ لاَ تَرَى أَنَّهُ قَدْ جَعَلَ لِلَّهِ شَرِیکاً فِی مُلْکِهِ یَرْزُقُهُ وَ یَدْفَعُ عَنْهُ.» قُلْتُ: فَیَقُولُ لَوْ لاَ أَنَّ اَللَّهَ مَنَّ عَلَیَّ بِفُلاَنٍ لَهَلَکْتُ؟ قَالَ: «نَعَمْ لاَ بَأْسَ بِهَذَا وَ نَحْوِهِ.»
عدةالداعی، ج۱، ص۹۹
از امام صادق (علیه‌السلام) نقل شده است که راجع به آیه شریفه «وَ مٰا یُؤْمِنُ أَکْثَرُهُمْ بِاللّٰهِ إِلاّٰ وَ هُمْ مُشْرِکُونَ»[یوسف:۱۰۶]؛ «و بیش‌تر آنان (مردم) به خداوند ایمان نمی‌آورند، مگراین‌که در همین‌حال (که ظاهراً ایمان آورده‌اند)، مشرک‌اند»، فرمودند:
«این، حرف کسی است که (می گوید:) "اگر فلانی نبود، هلاک شده بودم." و "اگر فلانی نبود، فلان چیز و بهمان چیز به من نمی رسید." و "اگر فلانی نبود، عیالم[*] تباه شده بود."
آیا نمی‌بینی که او برای خدا در مُلکش شریکی قرار داده است که روزی می دهد و (ناملایمات را از او) دفع می کند؟!»
راوی گوید عرض کردم:
پس بگوییم: "اگر چنین نبود که خداوند به وسیله فلانی بر من منت بگذارد، هلاک شده بودم"؟
حضرت فرمودند:
«بله، این (جمله) و شبیه آن، اشکالی ندارد.»
پاورقیــــــــــــــــــــــــــــــــــ
[۱] عیال: افراد تحت تکفّل و سرپرستیِ فرد.
از امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) نقل شده است:
«یَا ابْنَ آدَمَ، الرِّزْقُ رِزْقَانِ: رِزْقٌ تَطْلُبُهُ، وَ رِزْقٌ یَطْلُبُکَ، فَإِنْ لَمْ تَأْتِهِ أَتَاکَ؛ فَلَا تَحْمِلْ هَمَّ سَنَتِکَ عَلَى هَمِّ یَوْمِکَ، کَفَاکَ کُلُّ یَوْمٍ عَلَى مَا فِیهِ؛ فَإِنْ تَکُنِ السَّنَةُ مِنْ عُمُرِکَ، فَإِنَّ اللَّهَ تَعَالَى سَیُؤْتِیکَ فِی کُلِّ غَدٍ جَدِیدٍ مَا قَسَمَ لَکَ، وَ إِنْ لَمْ تَکُنِ السَّنَةُ مِنْ عُمُرِکَ، فَمَا تَصْنَعُ بِالْهَمِّ فِیمَا لَیْسَ لَکَ؛ وَ لَنْ یَسْبِقَکَ إِلَى رِزْقِکَ طَالِبٌ، وَ لَنْ یَغْلِبَکَ عَلَیْهِ غَالِبٌ، وَ لَنْ یُبْطِئَ عَنْکَ مَا قَدْ قُدِّرَ لَکَ.»
نهج‌البلاغة، ص۵۴۳
«اى فرزند آدم!
روزى دو گونه است؛
یکى آن‌که تو در جستجوى آن هستى،
و دیگر آن‌که تو را مى‌جوید، که اگر به دنبال آن نروى به سراغ تو می‌آید.
بنابراین فکر و اندوه سال آینده‌ات را بر فکر و اندوه امروزت اضافه مکن، که رسیدگى به مشکلات هر روز براى آن روز کافى است.
اگر سال آینده جزء عمرت باشد، خداوند هر روزِ تازه، روزىِ تازه مىدهد،
و اگر از عمرت نیست چرا غم و اندوه چیزى را بخورى که مربوط به تو نیست.
و (بدان،) کسى، پیش از تو به روزىِ تو نمىرسد و آن را از دست تو بیرون نتواند آورد و آن چه براى تو مقدّر شده، هرگز تأخیر نخواهد کرد.»
...عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ أَبِی اَلْبِلاَدِ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ عَلَیْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ:
«لَیْسَ مِنْ نَفْسٍ إِلاَّ وَ قَدْ فَرَضَ اَللَّهُ لَهَا رِزْقَهَا حَلاَلاً یَأْتِیهَا فِی عَافِیَةٍ وَ عَرَضَ لَهَا بِالْحَرَامِ مِنْ وَجْهٍ آخَرَ، فَإِنْ هِیَ تَنَاوَلَتْ مِنَ اَلْحَرَامِ شَیْئاً قَاصَّهَا بِهِ مِنَ اَلْحَلاَلِ اَلَّذِی فَرَضَ اَللَّهُ لَهَا...»
تفسیرالعیاشی، ج۱، ص۲۳۹
از امام باقر، علیه‌السلام، نقل شده‌است که فرمودند:
«هیچ‌کس نیست، جز آن‌که خداوند روزی‌اش را از حلال برایش معیّن فرموده، تا به نیکویی نزدش حاضر شود،
و از طریقی دیگر، به‌واسطهٔ امری حرام، به او عرضه می‌گردد،
اگر از حرام بهره جست، خداوند تقاصِ آن را از روزی حلالی که برایش معیّن فرموده، می‌گیرد.»[*]
پاورقیــــــــــــــــــــــ
[*] یعنی عوض همان مقدار که از حرام خورده باشد، از روزیِ حلالش کم می‌کند.
...عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: قُلْتُ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاکَ إِنَّهُمْ یَقُولُونَ إِنَّ النَّوْمَ بَعْدَ الْفَجْرِ مَکْرُوهٌ لِأَنَّ الْأَرْزَاقَ تُقَسَّمُ فِی ذَلِکَ الْوَقْتِ فَقَالَ:
«الْأَرْزَاقُ مَوْظُوفَةٌ مَقْسُومَةٌ وَ لِلَّهِ فَضْلٌ یَقْسِمُهُ مِنْ طُلُوعِ الْفَجْرِ إِلَى طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ ذَلِکَ قَوْلُهُ: «وَ سْئَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ».» ثُمَّ قَالَ: «وَ ذِکْرُ اللَّهِ بَعْدَ طُلُوعِ الْفَجْرِ أَبْلَغُ فِی طَلَبِ الرِّزْقِ مِنَ الضَّرْبِ فِی الْأَرْضِ.»
تفسیرالعیاشی، ج۱، ص۲۴۰
از حسین بن مسلم نقل شده است:
به امام باقر (علیه‌السلام) عرض کردم:
فدایتان شوم، آن‌ها (اهل‌سنت) می‌گویند "خواب بعد از فجر(اذان صبح) مکروه است، زیرا روزی‌ها در آن زمان تقسیم می‌شوند."
حضرت فرمودند:
«روزی‌ها مقدّر و تقسیم‌شده هستند.
و خداوند را فضل و زیادتی است که آن را از طلوع فجر تا طلوع خورشید(بین‌الطلوعین) تقسیم می‌کند.
این، همان سخن خداوند است که:
«وَ اسْئَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ» [نساء:۳۲]
از خداوند، از فضل او بخواهید.»»
سپس فرمودند:
«بعد از طلوع فجر، «یاد خدا»، از «کسب‌وکار»، در طلب روزی، نتیجه‌بخش‌تر است.»[*]
پاورقیــــــــــــــــــــ
[*] ظاهراً مقصود این است که اگر انسان در فرصت بین‌الطلوعین به ذکر و یاد خدا مشغول باشد، به روزی نزدیکتر است، تا این‌که در این فرصت سراغ کسب‌وکار رود، هرچند در روایات، توصیه شده است که انسان صبحِ خیلی‌زود به پی‌گیری حوایجش مبادرت ورزد، که فزونیِ نعمت و روزی را در پی خواهد داشت.
...عَنْ عَلِیِّ بْنِ رِئَابٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ عَنْ قَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ «وَ مٰا أَصٰابَکُمْ مِنْ مُصِیبَةٍ فَبِمٰا کَسَبَتْ أَیْدِیکُمْ» أَ رَأَیْتَ مَا أَصَابَ عَلِیّاً وَ أَهْلَ بَیْتِهِ عَلَیْهِمُ اَلسَّلاَمُ مِنْ بَعْدِهِ هُوَ بِمَا کَسَبَتْ أَیْدِیهِمْ وَ هُمْ أَهْلُ بَیْتِ طَهَارَةٍ مَعْصُومُونَ؟! فَقَالَ: «إِنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ کَانَ یَتُوبُ إِلَى اَللَّهِ وَ یَسْتَغْفِرُهُ فِی کُلِّ یَوْمٍ وَ لَیْلَةٍ مِائَةَ مَرَّةٍ مِنْ غَیْرِ ذَنْبٍ إِنَّ اَللَّهَ یَخُصُّ أَوْلِیَاءَهُ بِالْمَصَائِبِ لِیَأْجُرَهُمْ عَلَیْهَا مِنْ غَیْرِ ذَنْبٍ.»
الکافی، ج۲، ص۴۵۰
از علی بن رئاب نقل شده است:
درباره سخن خداوند (عزّوجلّ) «وَ ما أَصابَکُمْ مِنْ مُصِیبَةٍ فَبِما کَسَبَتْ أَیْدِیکُمْ» [الشوری:۳۰]؛ «هر مصیبتی به شما می‌رسد، به‌خاطر اعمالی است که خود انجام داده‌اید» از امام صادق (علیه‌السلام) سؤال کردم که آیا مصیبت‌هایی که به حضرت علی و اهل‌بیتش (علیهم‌السلام) وارد شده است هم به خاطر اعمالی است که خود انجام داده‌اند؟ در حالی که آنان اهل‌بیت طهارت هستند و معصوم‌اند؟!
حضرت فرمودند:
«رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در هر روز و شبی، ۱۰۰ مرتبه، بدون این‌که گناهی مرتکب شده باشد، به سوی خدا توبه می‌کرد و استغفار می‌فرمود.
همانا خداوند دوستانش را، مخصوصاً، به مصیبت‌ها گرفتار می‌کند، تا به آنان اجر دهد، بی آن که گناهی کرده باشند.»
خداوند برای کسانی که می خواهد آنان را مورد رحمت خود قرار دهد، چگونه دنیایی تدارک می بیند؟
دنیای آن ها را که قصد عذابشان را دارد، چگونه طراحی می کند؟
...عَنِ اِبْنِ اَلْقَدَّاحِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ : قَالَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ:
«وَ عِزَّتِی وَ جَلاَلِی لاَ أُخْرِجُ عَبْداً مِنَ اَلدُّنْیَا وَ أَنَا أُرِیدُ أَنْ أَرْحَمَهُ حَتَّى أَسْتَوْفِیَ مِنْهُ کُلَّ خَطِیئَةٍ عَمِلَهَا إِمَّا بِسُقْمٍ فِی جَسَدِهِ وَ إِمَّا بِضِیقٍ فِی رِزْقِهِ وَ إِمَّا بِخَوْفٍ فِی دُنْیَاهُ فَإِنْ بَقِیَتْ عَلَیْهِ بَقِیَّةٌ شَدَّدْتُ عَلَیْهِ عِنْدَ اَلْمَوْتِ وَ عِزَّتِی وَ جَلاَلِی لاَ أُخْرِجُ عَبْداً مِنَ اَلدُّنْیَا وَ أَنَا أُرِیدُ أَنْ أُعَذِّبَهُ حَتَّى أُوَفِّیَهُ کُلَّ حَسَنَةٍ عَمِلَهَا إِمَّا بِسَعَةٍ فِی رِزْقِهِ وَ إِمَّا بِصِحَّةٍ فِی جِسْمِهِ وَ إِمَّا بِأَمْنٍ فِی دُنْیَاهُ فَإِنْ بَقِیَتْ عَلَیْهِ بَقِیَّةٌ هَوَّنْتُ عَلَیْهِ بِهَا اَلْمَوْتَ.»
الکافی، ج۲، ص۴۴۴
از امام صادق از رسول خدا (صلوات‌الله‌علیهما) از خداوند (عزّوجلّ) نقل شده است:
«قسم به عزت و جلالم،
هیچ بنده‌ای که بخواهم به او رحم کنم را از دنیا خارج نمی‌کنم،
مگر این‌که هر خطایی که کرده، (عوضش را قبل از مرگش) از او استیفا می‌کنم؛
- یا با بیماری‌ای در جسمش،
- یا با تنگی‌ای در روزی‌اش،
- یا با هراسی در دنیایش،
- و اگر (باز هم از خطاهایش) چیزی باقی مانده باشد، مرگ را بر او سخت می‌کنم.
قسم به عزت و جلالم،
هیچ بنده‌ای که بخواهم او را عذاب کنم را از دنیا خارج نمی‌کنم،
مگر این‌که هر کار نیکی انجام داده، (عوضش را قبل از مرگش) به او می‌دهم؛
- یا با وسعتی در روزی‌اش،
- یا با سلامتی‌ای در جسمش،
- یا با امنیت (آسودگی خاطر) در دنیایش،
- و اگر (باز هم از کارهای نیکش) چیزی باقی مانده باشد، به‌واسطه کار نیکش، مرگش را بر او راحت می‌گیرم.»
پرده‌ی اول
یادتان می‌آید؟
علی‌رغم میلتان، «احمدی‌نژاد» رئیس جمهور شد.
جرمش این بود که نامش با آن‌چه در برگه‌های رأیتان نوشته بودید، فرق داشت،
که شش‌ماه‌یک‌بار هم حمام نمی‌رفت،
که می‌خواست اختناق و سرکوب را در کشور حاکم کند،
که قرار بود پیاده‌روها و کلاس‌های دانشگاه را دیوارکشی کند،
که مأمورانش قصد داشتند عروسی‌هاتان را به رگبار ببندند و گیس زن‌هاتان را قیچی کنند،
که...
پرده‌ی دوم
یادتان می‌آید؟
چهار سال از آن تراژدی گذشت و در آن سال‌ها، هرچند آن‌چه انتظار داشتید، اتفاق نیفتاد، اما چیزی هم نبود که باب میلتان باشد.
سینما، سر جایش بود، اما دست و دلتان به کار نمی‌رفت. خُب، از حکومت ریشوها چندان راضی نبودید و احساس خوبی نداشتید.
فرصتی دست داد که کله‌پایش کنید. تمام‌قد به حمایت از رقیبش ایستادید. دست‌بند و شال سبز بستید و در ۱۲هزارنفری، جیغ کشیدید و ۴ سال تحقیرتان را فریاد کردید. از ۴ سال حکومت کوتوله‌ها نالیدید. حتی در خیابان‌ها، لای ترافیک ماشین‌ها، پوستر و پارچه پخش کردید.
پرده‌ی سوم
یادتان می‌آید؟
حول‌وحوش ساعت ۱۲، خنده بر لب‌هاتان ماسید و قِر در کمرهاتان خشک شد؛ وقتی باز نام «احمدی‌نژاد» را اعلام کردند.
این‌بار دیگر طاقت نیاوردید. قرارهاتان را با «بی‌بی‌سی» چک کردید و هم‌صدا با «صدای آمریکا» جمع شدید و داد زدید و هلهله کردید و اعتبار کشور را به آتش کشیدید.
نظام کوتاه نیامد، تا احساس را به عقل ترجیح نداده باشد، تا بدعتی نشود، تا جمهوریت ذبح نشود.
این شد که عصبانی شدید، حالتان خراب شد، گفتید «چون دیگری بداخلاق است، ما بداخلاق شده‌ایم.» ربطش را حواله دادید به ارتباط گودرز و شقایق!
سیل دغدغه‌ها رهاتان نکرد و سیاه‌نگاری‌ها شدت گرفت.
پرده‌ی چهارم
یادتان می‌آید؟
گفتید «خانه‌مان را بستند، خانه‌شان ویران باد.»
عصبیت و عصبانیت، به اوج رسید.
هروقت به تلویزیون دعوت شدید، با هماهنگی یا بی هماهنگی، نیش زدید و اخم را از چهره‌های میلیون‌تومانی‌تان دور نکردید.
هرجا دوربین یا میکروفنی دیدید، گردن کج کردید و از حال بد سینما و حال خراب خود نالیدید،
از سینمای دولتی و دولت نفتی سخن راندید،
از فیلم‌های سفارشی، بد گفتید و خانه‌نشینیِ بزرگانتان را نق زدید.
پرده‌ی پنجم
یادتان می‌آید؟
چند ماه پیش بود که دیگر هیولای کابوس‌هاتان را رفتنی دیدید.
کاندیدای مطلوبتان نبود یا رأی‌آوردنی نبود، اما می‌شد به «دیگری» قناعت کرد و قناعت کردید.
آن «دیگری» لب‌به‌لب رأی آورد و رایحه‌ای از بهشت به مشامتان رسید.
روزنه‌ای یافتید تا نفسی بکشید، بارقه‌ای که چشمانتان را روشن کند، نسیمی که بداخلاقی‌ها را دور کند، و چشمه‌ای که غم‌هاتان را بشوید.
جناب «دیگری» با وعده‌ی رفع سانسور و ممیزی آمده بود، با تقبیح دخالت دولت در فرهنگ، با ستایش نقد و نِق، با وعده‌ی تکریم و احترام، با شعار اعتدال و امید، با...
و شما احساس کردید حالتان دارد خوب می‌شود.
پرده‌ی ششم
یادتان می‌آید؟
احساس می‌کردید دیگر حالتان خوب شده است. «دیگری» که پشت تریبون آمد، پلک نمی‌زدید. چشم‌هاتان همه نور بود. او را نمی‌دیدید، «هاله‌ای از نور» می‌دیدید که آمده است بار دیگر آزادیتان را امضا کند و شادیتان را افزون.
آن‌شب، «دیگری» جمله‌ای گفت، که سَرسَری گرفتید و جدی نگرفتید. نمی‌توانست هم جدی باشد. آن هم از زبان حقوق‌دانی که هنوز مدهوش شعارهای لطیف و نطق‌های آهنگینش بودید.
که «دیگر دوره سیاهی‌ها تمام شده است و با آمدنِ من، دوره‌ی امید آغاز شده است و شما باید پیام مردم را در انتخابات بفهمید و دست از سیاه‌نمایی بردارید و از امید بسازید»
این جملات را همچنان که خنده بر لب داشتید و مشفقانه به هاله‌ی روشن خیره شده بودید، نشنیده گرفتید و حمل بر صحت کردید.
همانطور که توهین‌های «دیگری» و نزدیکانش را به کسانی که به او رأی نداده بودند، نشنیدید، بلکه به کامتان خوش آمد. همانطور که، کم‌سواد خواندن منتقدین را توسط «دیگری» نشنیدید. همانطور که ...
پرده‌ی هفتم
یادتان می‌آید؟
افتتاحیه جشن سینماتان بود. «دیگری» پیامی فرستاده بود، سراسر امید و نیکی، به نشانه‌ی توجهش به شما و به سینما.
از اختصاص جایزه ویژه‌ی رئیس‌جمهور خبر داده بود و شما پیش خود فکر می‌کردید که این افتخار نصیب چه کسی خواهد شد؟ این سیمرغ زرین، روی دوش کدام کارگردان خواهد نشست؟
شب‌های اجرای جشنواره، که «گبرلو» با لحنی خاص، از همه‌تان می‌پرسید «حالتان که خوب هست؟»، با شادمانی پاسخ مثبت می‌دادید و از امید خود به آینده‌ای روشن می‌گفتید و از بهبودی امور و تدبیر مسئولین، ابراز رضایت می‌کردید.
و آن‌گاه که پرده‌ها می‌افتند!
دیشب را که حتماً یادتان هست.
دیشب از شب‌هایی بود که خوب است یادتان نرود.
شبی که با کمک برگزارکنندگان جشنواره عقده خالی کردید و در کلیپ‌های میان‌برنامه، هر چه بر زبانتان آمد، نثار هشت سال گذشته کردید.
شبی که جایزه‌تان را به «دیگری» تقدیم کردید.
شبی که خندیدید و کف زدید و شاد بودید،
و شادیتان ادامه داشت، تا وقتی که دبیر جشنواره آب سردی روی سرتان ریخت.
که «حضرت آقای «دیگری»، هیچ فیلمی را لایق دریافت جایزه‌ی ویژه‌ی خود نیافته‌ند!»
بعد در اقدامی بی‌سابقه، رئیس‌دفتر «دیگری» پشت تریبون آمد و موضوعات سفارشیِ سال بعد را اعلام کرد.
برخی نه‌تنها به روی مبارک نیاوردند، که آن‌قدر داغ بودند که احساس خیسی هم نکردند.
بعد قطار حال‌گیری‌ها شتاب گرفت.
جوایز محافظه‌کارانه و سیاسی، توزیع شدند و بعضی‌هاتان دچار بهت شدند.
پس از پایان جشن، عده‌ای هنوز لبخند به لب داشتند و حالشان خوب بود و...
منتقدین، اما حرف‌هایی دارند..
در «هفتِ» همان‌شب، انتقادها شروع می‌شود و به جمله‌ی پایانی منتقد رک برنامه ختم می‌شود، که «لااقل ادعا نکنند دولتی نیست.»
این جمله در موسیقی فیلم «ترن» گم می‌شود، اما...
نقدها ادامه دارد، تا به این لحظه که ساعت، 9صبحِ فردای جشنواره است و در «کافه سینما» این تیترها دیده می‌شود:
- امیر قادری: نمایش شرم‌آور شرم‌آور شرم‌آور / در دولت اعتدال، سر جوان‌ها را بریدند
- سید آریا قریشی: بی‌تدبیری و ناامیدی/ خطر بازگشت به مرداب دهه ۶۰
- مصطفی رضائی: عصبانی هستم؛ وقتی "تدبیر" حکم می‌کند که "عدالت" قربانی "مصلحت" شود!
- احسان دبیروزیری: جوایز بین رفقا تقسیم شد/ گزارش لحظه‌به‌لحظه از اختتامیه جشنواره سی و دوم فیلم فجر
۲۲ بهمن هرسال، ساعت ۹ شب بنشینی پای تلویزیون
و حماسه‌ای را که نقشی در آن داشته‌ای، تماشا کنی.
همان تصاویر تکراری را...
همان جمعیت انبوه هرساله را...
