چگونه با اهل معصیت روبهرو شویم؟
...عَنِ السَّکُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع:
«أَمَرَنَا رَسُولُ اللَّهِ ص أَنْ نَلْقَى أَهْلَ الْمَعَاصِی بِوُجُوهٍ مُکْفَهِرَّةٍ.»
الکافی، ج۵، ص۵۹
از امام صادق از امیرالمؤمنین (علیهماالسلام) نقل شده است:
«رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) به ما دستور دادند که با چهرههایی عبوس و در هم با اهلمعصیت روبهرو شویم.»
پانوشتــــــــــــــــــــــــــ
بسیاری از افراد غیرمتدین، متدینین را افرادی عبوس و اخمو میشناسند. شاید این تصور آنان بهخاطر عمل متدینین به این دستور اهلبیت (علیهمالسلام) باشد؛ دستوری که در رسالههای عملیه نیز (ذیل مراحل امربهمعروف و نهیازمنکر) انعکاس یافته.
علت این دستور این است که ارزش، ارزش باقی بماند و ضدارزش نیز ضدارزش. برای این است که کار بد با ناملایماتی همراه باشد تا فرد بدکار احساس بدی از انجام کارش داشته باشد و کار بدش عادی نشود. برای این است که ضدارزش کمکم به ارزش تبدیل نشود یا به تعبیر اهلبیت؛ منکر تبدیل به معروف نگردد.
اما در این میان توجه به این نکته هم ضروری است که اگر با گناهکاری مواجه شدیم که به هر دلیلی (تربیت، محیط، رسانه یا...) گناه خود را بد نمیدانست، بلکه برایش عادی بود، بلکه معتقد بود کاری موجّه و عاقلانه است، این شخص در مرحله «ارشاد الجاهل» است، نه «نهی از منکر».
یعنی اول باید راهنمایی شود و به او فهمانده شود که کارش بد است، بعد اگر ″دانسته″ آن کار را تکرار کرد، باید او را «نهی از منکر» نمود و اولین مرحله «نهی از منکر» هم همین در هم کشیدن چهره خواهد بود. همانطور که وقتی فرزند کوچکمان حرف زشتی میزند، بدون آنکه بداند آن حرف زشت است، ابتدا باید به او فهماند که حرفش زشت است. معقول نیست که در همان مرحله اول به او تشر زد یا تنبیهش نمود!