دوازده ادب پیرامون سفره که هر مسلمانی باید بداند
رَوَى إِبْرَاهِیمُ الْکَرْخِیُّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِیٍّ ع:
«فِی الْمَائِدَةِ اثْنَتَا عَشْرَةَ خَصْلَةً یَجِبُ عَلَى کُلِّ مُسْلِمٍ أَنْ یَعْرِفَهَا أَرْبَعٌ مِنْهَا فَرْضٌ وَ أَرْبَعٌ سُنَّةٌ وَ أَرْبَعٌ تَأْدِیبٌ فَأَمَّا الْفَرْضُ فَالْمَعْرِفَةُ وَ الرِّضَا وَ التَّسْمِیَةُ وَ الشُّکْرُ وَ أَمَّا السُّنَّةُ فَالْوُضُوءُ قَبْلَ الطَّعَامِ وَ الْجُلُوسُ عَلَى الْجَانِبِ الْأَیْسَرِ وَ الْأَکْلُ بِثَلَاثِ أَصَابِعَ وَ لَعْقُ الْأَصَابِعِ وَ أَمَّا التَّأْدِیبُ فَالْأَکْلُ مِمَّا یَلِیکَ وَ تَصْغِیرُ اللُّقْمَةِ وَ تَجْوِیدُ الْمَضْغِ وَ قِلَّةُ النَّظَرِ فِی وُجُوهِ النَّاسِ.»
منلایحضرهالفقیه، ج۳، ص۳۵۹
از امام صادق، از پدرانشان، از امام حسن مجتبی (علیهمالسلام) نقل شده است:
«در مورد سفره، دوازده خصلت (ویژگی) است که واجب است که هر مسلمانی آنها را بداند؛
چهارتا از آنها فرض (واجب)اند، چهارتا سنت (مستحب) اند و چهارتا هم تأدیب (آداب سفره) هستند.
اما چیزهایی که فرض (واجب) هستند؛ عبارتاند از:
- معرفت [شناخت روزیدهنده]،
- رضایت [از پروردگار]،
- بسمالله گفتن [قبل از غذا]
- و شکر [پس از غذا].
اما چیزهایی که سنت هستند؛ عبارتاند از:
- نظافتِ [دستها] قبل از غذا،
- نشستن بر روی [پای] چپ،
- خوردن با سه انگشت
- و لیسیدن [غذای باقیمانده بر] انگشتان.
و اما چیزهایی آداب هستند؛ عبارتاند از:
- خوردن از غذایی که جلوی خودت هست،
- لقمه کوچک برداشتن،
- خوب جویدن
- و کم نگاه کردن به صورت مردم (حاضران بر سر سفره).»