توضیحی پیرامون یک وظیفه سنگین نسبت به خانواده
خداوند در قرآن کریم تکلیفی بر عهده‌ی مؤمنان گذاشته است که انجام آن حقیقةً دشوار به نظر می‌رسد؛
«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَکُمْ وَأَهْلِیکُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ عَلَیْهَا مَلَائِکَةٌ غِلَاظٌ شِدَادٌ لَا یَعْصُونَ اللَّهَ مَا أَمَرَهُمْ وَیَفْعَلُونَ مَا یُؤْمَرُونَ»[تحریم:۶]؛
«ای کسانی که ایمان آورده‌اید! خودتان را و خانواده‌هایتان را حفظ کنید؛ از آتشی که هیزمش مردم و سنگ‌ها است و فرشتگان خشن و سخت‌گیری بر آن گمارده شده‌اند که از دستوراتی که خداوند به آن‌ها می‌دهد، سرپیچی نمی‌کنند و به آن‌چه به آن‌ها امر می‌شود، عمل می‌کنند.»
نجات خانواده و حفظ آن‌ها از آتش، حقیقةً وظیفه‌ای سنگین است و جالب است بدانید از بدو نزول این آیه شریفه سنگینی این وظیفه احساس شده است و رسول خدا و اهل‌بیتشان (صلوات‌الله‌علیهم) در مورد آن توضیحاتی داشته‌اند.
ملاحظه بفرمایید...
...عَنْ عَبْدِ اَلْأَعْلَى مَوْلَى آلِ سَامٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: «لَمَّا نَزَلَتْ هَذِهِ اَلْآیَةُ: «یٰا أَیُّهَا اَلَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَکُمْ وَ أَهْلِیکُمْ نٰاراً» جَلَسَ رَجُلٌ مِنَ اَلْمُسْلِمِینَ یَبْکِی وَ قَالَ: أَنَا عَجَزْتُ عَنْ نَفْسِی کُلِّفْتُ أَهْلِی فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ: «حَسْبُکَ أَنْ تَأْمُرَهُمْ بِمَا تَأْمُرُ بِهِ نَفْسَکَ وَ تَنْهَاهُمْ عَمَّا تَنْهَى عَنْهُ نَفْسَکَ.»»
الکافی، ج۵، ص۶۲
از امام صادق (علیه‌السلام) نقل شده است:
«زمانی که این آیه نازل شد: «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! خودتان را و خانواده‌هایتان را از آتش حفظ کنید»، مردی از میان مسلمانان نشست، (شروع به) گریه کرد و گفت:
من در مورد خودم ناتوانم، حال به (حفظِ) خانواده‌ام مکلَّف شده‌ام.
رسول خدا (صلی‌الله‌عیله‌وآله) فرمودند:
«این‌که همان‌چه به خودت امر می‌کنی، به آن‌ها هم امر کنی و همان‌چه خودت را از آن‌ها نهی می‌کنی، آن‌ها را نیز نهی کنی، برایت کافی است.»
...عَنْ أَبِی بَصِیرٍ فِی قَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ: «قُوا أَنْفُسَکُمْ وَ أَهْلِیکُمْ نٰاراً» قُلْتُ: کَیْفَ أَقِیهِمْ؟ قَالَ: «تَأْمُرُهُمْ بِمَا أَمَرَ اَللَّهُ وَ تَنْهَاهُمْ عَمَّا نَهَاهُمُ اَللَّهُ فَإِنْ أَطَاعُوکَ کُنْتَ قَدْ وَقَیْتَهُمْ وَ إِنْ عَصَوْکَ کُنْتَ قَدْ قَضَیْتَ مَا عَلَیْکَ.»
الکافی، ج۵، ص۶۲
از ابوبصیر نقل شده است:
در مورد این سخن خداوند (عزّوجلّ): «خودتان را و خانواده‌هایتان را از آتش حفظ کنید»، به امام (علیه‌السلام) عرض کردم:
چه‌طور آن‌ها را (از آتش) حفظ کنم؟
حضرت فرمودند:
«آن‌ها را به آن‌چه خداوند امر کرده است، امر کن و از آن‌چه خداوند نهی کرده است، نهی کن؛ اگر از تو اطاعت کردند، در این‌صورت آن‌ها را حفظ کرده‌ای و اگر از تو سرپیچی کردند، تو وظیفه‌ات را انجام داده‌ای.»
...عَنْ سُلَیْمَانَ بْنِ خَالِدٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ: إِنَّ لِی أَهْلَ بَیْتٍ وَ هُمْ یَسْمَعُونَ مِنِّی أَ فَأَدْعُوهُمْ إِلَى هَذَا اَلْأَمْرِ؟ فَقَالَ: «نَعَمْ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ فِی کِتَابِهِ «یٰا أَیُّهَا اَلَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَکُمْ وَ أَهْلِیکُمْ نٰاراً وَقُودُهَا اَلنّٰاسُ وَ اَلْحِجٰارَةُ».»
الکافی، ج۲، ص۲۱۱
از سلیمان بن خالد نقل شده است:
به امام صادق (علیه‌السلام) عرض کردم:
من خانواده‌ای دارم که از من حرف‌شنوی دارند. آیا آن‌ها را به این امر (پذیرش ولایت شما) دعوت کنم؟
حضرت فرمودند:
«بله. به‌راستی که خداوند (عزّوجلّ) در کتابش می‌فرماید: «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! خودتان را و خانواده‌هایتان را از آتشی که هیزمش مردم و سنگ‌ها است، حفظ کنید.»»
پانوشتـــــــــــــــــــــــــــــــــ
بنابراین وظیفه‌ی اهل ایمان این است که از اعضای خانواده‌شان بخواهند به دستورات الهی عمل کنند، اما باید توجه داشت که:
- اولاً برای این‌که این امر و نهی بر دل آن‌ها بنشیند، باید زمینه‌اش را نیز فراهم کنند
- و ثانیاً این امر و نهی را باید در جای خود و به شکل مناسب بیان کنند.
