با مردم مهربان باشیم!

 

…عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ:

«إِنَّ أَعْرَابِیّاً مِنْ بَنِی تَمِیمٍ أَتَى النَّبِیَّ ص فَقَالَ لَهُ: أَوْصِنِی فَکَانَ مِمَّا أَوْصَاهُ: «تَحَبَّبْ إِلَى النَّاسِ یُحِبُّوکَ.»»

 الکافی، ج۲، ص۶۴۲

 

از امام باقر (علیه‌السلام) نقل شده است:

«بادیه‌نشینی از بنی‌تمیم نزد پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) آمد و به ایشان عرض کرد:

به من توصیه(هایی) بفرمایید.

یکی از توصیه‌هایی که به او فرمودند این بود:

«به مردم مهربانی نما (اظهار محبت کن) تا تو را دوست بدارند.»»

 

 

 

…عَنِ السَّکُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص:

«التَّوَدُّدُ إِلَى النَّاسِ نِصْفُ الْعَقْلِ.»

 الکافی، ج۲، ص۶۴۳

 

از امام صادق، از رسول خدا (صلوات‌الله‌علیهما) نقل شده است:

«مهرورزی به مردم، نصف عقل است.»

 

 

 

…عَنْ سَمَاعَةَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ:

«مُجَامَلَةُ النَّاسِ ثُلُثُ الْعَقْلِ.»

 الکافی، ج۲، ص۶۴۳

 

از امام صادق (علیه‌السلام) نقل شده است:

«برخورد زیبا با مردم، یک‌سوّم عقل است.»

 

 

 

اما مقصود از «مهرورزی به مردم» چیست؟

مصادیقی از آن را ملاحظه بفرمایید…

 

 

 

…عَنِ السَّکُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص:

«ثَلَاثٌ یُصْفِینَ وُدَّ الْمَرْءِ لِأَخِیهِ الْمُسْلِمِ یَلْقَاهُ بِالْبِشْرِ إِذَا لَقِیَهُ وَ یُوَسِّعُ لَهُ فِی الْمَجْلِسِ إِذَا جَلَسَ إِلَیْهِ وَ یَدْعُوهُ بِأَحَبِّ الْأَسْمَاءِ إِلَیْهِ.»

 الکافی، ج۲، ص۶۴۳

 

از امام صادق، از رسول خدا (صلوات‌الله‌علیهما) نقل شده است:

«سه چیز است که «مهرورزیِ خالصانه‌ی انسان به برادر مسلمانش» محسوب می‌شود:

- هنگامی‌که با او دیدار می‌کند، با خوش‌رویی برخورد کند،

- وقتی در مجلسی پیش او می‌نشیند، برایش جا باز کند

- و او را با نامی که خود او بیشتر دوستش دارد، صدا زند.»[*]

 

 

 

پاورقیـــــــــــــــــــــــــــــــــ

[*] احتمالاً شما هم دوست یا قوم‌وخویشی دارید که به هر دلیلی از نام یا نام‌خانوادگی‌اش خوشش نمی‌آید یا دوست دارد او را با نام دیگری صدا بزنند.

بر اساس توصیه رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله)، یکی از مصادیق مهربانی کردن با مردم و اظهار محبت به آنان (که نیمی از عقلانیت می‌باشد،) این است که آن‌ها را به همان نامی صدا بزنیم که خودش بیشتر دوست دارد.

گاهی ما از سر لجاجت، شیطنت یا عادت، دیگران را با نامی که خودش دوست ندارد، صدا می‌زنیم که خلاف عقل است.

أعاذنا اللهَ من شرور أنفسنا!

 

در رثای مرحوم آیت‌الله ناصری دولت‌آبادی

 

بسم الله الرحمن الرحیم
إنا لله و إنا إلیه راجعون

 

سال ۸۱ در یکی از دانشگاه‌های نزدیک اصفهان، شهرسازی قبول شدم.

علاوه بر دوری از خانواده، تحمل شرایط فرهنگی ویژه‌ای که آن شهر، آن دانشگاه و آن رشته تحصیلی داشت، برای منِ بچه‌مذهبی بسیار دشوار بود.

 

در آن شرایط، شرکت در جلسات شرح زیارت جامعه کبیره‌ی مرحوم آیت‌الله ناصری دولت‌آبادی و ارتباط با طلبه‌های بامحبتِ مدرسه علمیه ولی‌عصر (عج) که تحت اشراف ایشان اداره می‌شد، برایم حکم هوا را داشت.

 

مثل غواصی که هر چنددقیقه یک‌بار باید خود را به سطح آب می‌رساند، تا نفسی بگیرد و دوباره برگردد.

دوشنبه‌های مسجد کمرزرین دقیقاً حکم همین نفس گرفتن را برایم داشت.

 

این عالمِ عاملِ عارفِ امام‌زمانیِ بامحبتِ شیرین‌بیانِ خوش‌رویِ دوست‌داشتنی به گردن بنده و بسیاری از طلاب و دانشجویان و مردم شهر اصفهان و کشور ایران حق دارند.

دعا می‌کنم و امید دارم همان‌طور که این مرد الهی، امید به رحمت واسعه پروردگار را در قلوب بندگانِ بی‌پناهش زنده نگه می‌داشت، خداوند رحمت واسعه‌اش را به‌صورت ویژه، شامل حال ایشان گرداند و او را با خاصّانِ اولیائش محشور فرماید.

غفر الله له و لنا.

 

 

پانوشت۱:

ناسپاسی است اگر در این میان از آیت‌الله سیدابوالحسن مهدوی و جلسات دعای ابوحمزه‌اش، از آیت‌الله حسین مظاهری و درس اخلاق پنجشنبه‌شب‌هایش و از حجت‌الاسلام سیدمجتبی موسوی درچه‌ای و طلاب عزیز درچه یادی نکنم.

حفظهم الله و ایّانا.

 

پانوشت۲:

چندوقت پیش که نماز مغرب و عشایم را در مصلای حرم حضرت عبدالعظیم می‌خواندم، بین دو نماز، جوانی افغان که مقیم اتریش بود، مسأله‌ای شرعی از من پرسید و گفتگویی میانمان سر گرفت. موقع خداحافظی، به او که دچار غربتِ غرب بود، برادرانه، سه توصیه کردم؛ یکی همین بود که ارتباط مستمری با مراکز اسلامی شهر محل سکونتش داشته باشد.

وفّقه الله و إیّانا.

 

تا می‌توانید، سعی کنید شناخته نشوید!

 

...عَنْ حَفْصِ بْنِ غِیَاثٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ:

«إِنْ‏ قَدَرْتُمْ‏ أَنْ‏ لَا تُعْرَفُوا فَافْعَلُوا وَ مَا عَلَیْکَ إِنْ لَمْ یُثْنِ النَّاسُ عَلَیْکَ وَ مَا عَلَیْکَ أَنْ تَکُونَ مَذْمُوماً عِنْدَ النَّاسِ إِذَا کُنْتَ مَحْمُوداً عِنْدَ اللَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى...»

 الکافی، ج‏۸، ص۱۲۸

 

از امام صادق (علیه‌السلام) نقل شده است:

«اگر می‌توانید (طوری رفتار کنید) که شناخته نشوید، این کار را بکنید. این‌که مردم تو را اصلاً ستایش نکنند یا این‌که نزد مردم نکوهیده باشی، به ضرر تو نخواهد بود، اگر نزد خداوند (تبارک‌وتعالی) ستوده باشی.»

 

قابل توجه تشنگانِ «ممبر» و «فالوور»! و نیز «منبری»هایی که در مجالس زیرِ چندهزار نفر سخنرانی نمی‌کنند!

 

«بنده»، باید «شاکر» باشد.

«شکر»؛ هم قلبی است، هم زبانی و هم عملی.

- شکر قلبی و زبانی که معلوم است.

- شکر عملی هم یعنی آن‌چه پروردگار به ما داده است را ضایع نکنیم؛ در جای مناسب و به شکل صحیحی به کار گیریم.

 

«خداوند» هم در قرآن، دو جا خود را «شاکر» و بلافاصله «علیم» معرفی فرموده؛

«فإنّ اللهَ شاکرٌ علیمٌ» (بقره:۱۵۸)

«و کان اللهُ شاکراً علیماً» (نساء:۱۴۷)

 

«شکر بنده» که معلوم شد، «شکر خداوند» چه معنایی دارد؟

یعنی خداوند نیکیِ بنده‌اش را بی‌اثر نمی‌گذارد و ضایع نمی‌کند؛ در جای مناسب و به شکل صحیحی به کار می‌گیرد و برای او جبران می‌کند.

 

مثلاً تو؛ روزانه احادیث جالب و شیرینی می‌بینی.

دوست داری این شیرینی را به دیگران هم بچشانی.

کانالی راه می‌اندازی و اسمش را می‌گذاری «حدیثنا».

روزی یکی‌دو ساعت وقت می‌گذاری تا حدیث مناسبی پیدا کنی، جوانبش را بسنجی، با وسواس ترجمه‌اش کنی، اگر لازم بود توضیحی بنویسی، تیتر خوبی بزنی، متنش را خوشگل کنی، بسم‌الله‌ی بگویی و کلید ارسال را بزنی.

بعد، در وبلاگت هم منتشر کنی تا در تلگرام دفن نشود و روی اینترنت هم باشد که شاید کسی گذرش افتاد و گِرِهی از او باز شد.

 

اما گاهی که چشمت به تعداد ممبرهای بعضی کانال‌های خفن می‌افتد، این فکر از سرت عبور می‌کند که:

آیا این زحمت‌ها، ثمره‌ای دارد؟

کسی می‌بیند؟ به دردش می‌خورد؟

 

گاهی سرد می‌شوی...

و دوباره گرم؛

- دوستت که مهندس عمران است، عکسی می‌فرستد و می‌گوید: بعضی احادیثی که می‌فرستی را بالای تخته اتاق کارم می‌نویسم تا هم جلوی چشمم باشند و هم دیگران ببینند.

- یکی از دوستانت که مبلّغ بین‌المللی است، پیام می‌دهد و تعریف می‌کند و می‌گوید: از مطالبت استفاده می‌کنم.

- بعضی مخاطب‌ها، با حدیثی حال می‌کنند و پیام می‌دهند و تشکری و...

- بعضی دوستانت که مسجد و منبری دارند، می‌گویند: هرروز یا هرهفته مطالبت را از توی کانال برای خلق‌الله می‌خوانیم.

- بعضی کانال‌های پرمخاطب، مطلبت را کپی‌پیست می‌کنند.

- دوستی می‌گوید: اِاِاِ؟! «وبلاگ دستوار» برای توست؟! ما کلی از مطالبت را در سایتمان [بدون ذکر منبع] منتشر می‌کردیم.

- بزرگواری کامنت می‌گذارد: فلان مطلب وبلاگتان را در مقاله‌ای نقل کرده‌ام و چون پژوهشی است، نمی‌توانم به وبلاگ ارجاع دهم، حلال کنید.

- عزیزی از انگلیس پیام می‌دهد که ما یک هیأت هفتگی داریم و با هم قرار گذاشته‌ایم احادیث کانالت را هرهفته بخوانیم.

- و...

 

خلاصه مطالبت از جاهایی سر در می‌آورند که فکرش را هم نمی‌کنی.

 

چراکه خداوند «علیم» است و «شاکر»؛

می‌داند چه می‌کنی و در جای خودش می‌نشاند.

 

آیا در جامعه ما این زیبایی‌ها دیده می‌شوند؟

 

امیر مؤمنان (علیه‌السلام) فرموده‌اند:

 

«مَا أَحْسَنَ‏ تَوَاضُعَ‏ الْأَغْنِیَاءِ لِلْفُقَرَاءِ طَلَباً لِمَا عِنْدَ اللَّهِ وَ أَحْسَنُ مِنْهُ تِیهُ الْفُقَرَاءِ عَلَى الْأَغْنِیَاءِ اتِّکَالًا عَلَى اللَّهِ.»

 نهج‌البلاغة، ص۵۴۷، الحکمة۴۰۶

 

«چه زیباست فروتنیِ توان‌گران در برابر تهی‌دستان، به‌قصد رسیدن به آن‌چه نزد خداوند است (رضایت خداوند)

و چه زیباست غرورِ تهی‌دستان در برابر توان‌گران، به‌خاطر اعتماد به خداوند.»

 

«توقّعی»ها بخوانند...

 

...عَنْ عَلِیٍّ ص أَنَّهُ قَالَ:

«بِأَهْلِ الْمَعْرُوفِ مِنَ الْحَاجَةِ إِلَى اصْطِنَاعِهِ أَکْثَرُ مِمَّا بِأَهْلِ الرَّغْبَةِ إِلَیْهِمْ فِیهِ وَ ذَلِکَ أَنَّ لَهُمْ فِیهِ ثَنَاءَهُ وَ أَجْرَهُ وَ ذِکْرَهُ وَ مَنْ فَعَلَ مَعْرُوفاً فَإِنَّمَا صَنَعَ الْخَیْرَ لِنَفْسِهِ وَ لَا یَطْلُبُ مِنْ غَیْرِهِ شُکْرَ مَا أَوْلَاهُ لِنَفْسِهِ وَ لَکِنْ عَلَى مَنْ أَنْعَمَ عَلَیْهِ أَنْ یَشْکُرَ النِّعْمَةَ لِمُنْعِمِهَا فَإِنْ لَمْ یَفْعَلْ فَقَدْ کَفَرَهَا.»

 دعائم الإسلام، ج۲، ص۳۲۰

 

از امیر مؤمنان (علیه‌السلام) نقل شده‌است که فرمودند:

«نیکوکاران بیش از کسانی که به آنان مراجعه می‌کنند، به کار نیک خود، احتیاج دارند؛

زیرا آنان با کاری که می‌کنند،

هم مورد ستایش قرار می‌گیرند

هم اجر می‌برند

و هم (به نیکی) یاد می‌شوند.

کسی که کار پسندیده‌ای انجام می‌دهد، در واقع به خودش نیکی کرده‌است و نباید از دیگران انتظار داشته باشد به‌خاطر چیزی که بیش‌تر به نفع خودش است، از او تشکر کنند.

البته کسی که به او نیکی شده، وظیفه دارد از کسی که به او نیکی کرده، تشکر کند؛ که اگر چنین نکند، کفران نعمت کرده‌است.»