قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص:
«مَنْ أَذَاعَ فَاحِشَةً کَانَ کَمُبْتَدِئِهَا،
وَ مَنْ عَیَّرَ مُؤْمِناً بِشَیْءٍ،لَمْ یَمُتْ حَتَّى یَرْکَبَهُ.»
الکافی، ج۲، ص۳۵۶
رسول خدا ص فرمودند:
«هرکس کارِ زشتى را فاش نماید، مانند کسى است که آن را آغاز نموده.
و هرکس مؤمنى را به خاطر چیزی سرزنش کند، نمیرد تا آن‌چیز را مرتکب شود.»
...عَنْ عَلِیِّ بْنِ رِئَابٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ عَنْ قَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ «وَ مٰا أَصٰابَکُمْ مِنْ مُصِیبَةٍ فَبِمٰا کَسَبَتْ أَیْدِیکُمْ» أَ رَأَیْتَ مَا أَصَابَ عَلِیّاً وَ أَهْلَ بَیْتِهِ عَلَیْهِمُ اَلسَّلاَمُ مِنْ بَعْدِهِ هُوَ بِمَا کَسَبَتْ أَیْدِیهِمْ وَ هُمْ أَهْلُ بَیْتِ طَهَارَةٍ مَعْصُومُونَ؟! فَقَالَ: «إِنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ کَانَ یَتُوبُ إِلَى اَللَّهِ وَ یَسْتَغْفِرُهُ فِی کُلِّ یَوْمٍ وَ لَیْلَةٍ مِائَةَ مَرَّةٍ مِنْ غَیْرِ ذَنْبٍ إِنَّ اَللَّهَ یَخُصُّ أَوْلِیَاءَهُ بِالْمَصَائِبِ لِیَأْجُرَهُمْ عَلَیْهَا مِنْ غَیْرِ ذَنْبٍ.»
الکافی، ج۲، ص۴۵۰
از علی بن رئاب نقل شده است:
درباره سخن خداوند (عزّوجلّ) «وَ ما أَصابَکُمْ مِنْ مُصِیبَةٍ فَبِما کَسَبَتْ أَیْدِیکُمْ» [الشوری:۳۰]؛ «هر مصیبتی به شما می‌رسد، به‌خاطر اعمالی است که خود انجام داده‌اید» از امام صادق (علیه‌السلام) سؤال کردم که آیا مصیبت‌هایی که به حضرت علی و اهل‌بیتش (علیهم‌السلام) وارد شده است هم به خاطر اعمالی است که خود انجام داده‌اند؟ در حالی که آنان اهل‌بیت طهارت هستند و معصوم‌اند؟!
حضرت فرمودند:
«رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در هر روز و شبی، ۱۰۰ مرتبه، بدون این‌که گناهی مرتکب شده باشد، به سوی خدا توبه می‌کرد و استغفار می‌فرمود.
همانا خداوند دوستانش را، مخصوصاً، به مصیبت‌ها گرفتار می‌کند، تا به آنان اجر دهد، بی آن که گناهی کرده باشند.»
خداوند برای کسانی که می خواهد آنان را مورد رحمت خود قرار دهد، چگونه دنیایی تدارک می بیند؟
دنیای آن ها را که قصد عذابشان را دارد، چگونه طراحی می کند؟
...عَنِ اِبْنِ اَلْقَدَّاحِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ : قَالَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ:
«وَ عِزَّتِی وَ جَلاَلِی لاَ أُخْرِجُ عَبْداً مِنَ اَلدُّنْیَا وَ أَنَا أُرِیدُ أَنْ أَرْحَمَهُ حَتَّى أَسْتَوْفِیَ مِنْهُ کُلَّ خَطِیئَةٍ عَمِلَهَا إِمَّا بِسُقْمٍ فِی جَسَدِهِ وَ إِمَّا بِضِیقٍ فِی رِزْقِهِ وَ إِمَّا بِخَوْفٍ فِی دُنْیَاهُ فَإِنْ بَقِیَتْ عَلَیْهِ بَقِیَّةٌ شَدَّدْتُ عَلَیْهِ عِنْدَ اَلْمَوْتِ وَ عِزَّتِی وَ جَلاَلِی لاَ أُخْرِجُ عَبْداً مِنَ اَلدُّنْیَا وَ أَنَا أُرِیدُ أَنْ أُعَذِّبَهُ حَتَّى أُوَفِّیَهُ کُلَّ حَسَنَةٍ عَمِلَهَا إِمَّا بِسَعَةٍ فِی رِزْقِهِ وَ إِمَّا بِصِحَّةٍ فِی جِسْمِهِ وَ إِمَّا بِأَمْنٍ فِی دُنْیَاهُ فَإِنْ بَقِیَتْ عَلَیْهِ بَقِیَّةٌ هَوَّنْتُ عَلَیْهِ بِهَا اَلْمَوْتَ.»
الکافی، ج۲، ص۴۴۴
از امام صادق از رسول خدا (صلوات‌الله‌علیهما) از خداوند (عزّوجلّ) نقل شده است:
«قسم به عزت و جلالم،
هیچ بنده‌ای که بخواهم به او رحم کنم را از دنیا خارج نمی‌کنم،
مگر این‌که هر خطایی که کرده، (عوضش را قبل از مرگش) از او استیفا می‌کنم؛
- یا با بیماری‌ای در جسمش،
- یا با تنگی‌ای در روزی‌اش،
- یا با هراسی در دنیایش،
- و اگر (باز هم از خطاهایش) چیزی باقی مانده باشد، مرگ را بر او سخت می‌کنم.
قسم به عزت و جلالم،
هیچ بنده‌ای که بخواهم او را عذاب کنم را از دنیا خارج نمی‌کنم،
مگر این‌که هر کار نیکی انجام داده، (عوضش را قبل از مرگش) به او می‌دهم؛
- یا با وسعتی در روزی‌اش،
- یا با سلامتی‌ای در جسمش،
- یا با امنیت (آسودگی خاطر) در دنیایش،
- و اگر (باز هم از کارهای نیکش) چیزی باقی مانده باشد، به‌واسطه کار نیکش، مرگش را بر او راحت می‌گیرم.»
دم صبح بود. برعکس خیلی خواب‌ها، همه‌چیز واضح بود؛ هوای نیمه‌ابری، دیوار سیمانی سفید، درب فلزی سفیدی که یک لنگه‌اش باز بود، کفش‌های رها شده‌ی جلوی درب، باز هم بگم؟ بگم؟ (می‌دانم به این کلمه حساسیت داری. اصلاً برای همین دو بار تکرارش کردم.)
یادت هست؟ کروبی زودتر از تو بیرون زد. با همان دستپاچهگیِ همیشگی، کفش‌هایش را پیدا کرد، هول‌هولی پوشید و بدون این‌که سلامی کند، راهش را گرفت و رفت.
او را کاری ندارم. کسی با او کاری ندارد. اصلاً فکر کنم اگر روزی برای سران داخلی فتنه (می‌دانم با شنیدن این کلمه (فتنه) هم مور مورت می‌شود. شنیدنش چیزی است در مایه‌های کشیده شدن ناخن‌های معلم شیمی‌ات روی تخته سیاه)، داشتم می‌گفتم؛ فکر کنم اگر روزی برای سران داخلی فتنه هم دادگاهی تشکیل شود، فراموش کنند نام او را در پرونده بیاورند.
سرت پائین بود. انگار می‌ترسیدی تیزی نگاهم در چشم‌هایت فرو برود. خب حق هم داشتی. بعد از چند سال رهایت کرده بودند، بدون محاکمه‌ای، بدون تقاصی، بدون شلاقی، بدون دیده شدن در لباس راه‌راه آبی با آرم ترازوهای عهد بوق، بدون.... و حالا قرار است راست‌راست در خیابان راه بروی. من هم بودم شرمنده بودم.
بیرون که آمدی، آن‌قدر سلام نکردی که همسرت هم بیرون آمد. چرا؟، نمی‌دانم. اما علت تأخیرت را می‌شد فهمید. رویت نمی‌شد سلام کنی. اصلاً سلام یعنی «تو از جانب من در امان و سلامتی»، یعنی «من با تو کاری ندارم، نمی‌خواهم پاچه‌ات را بگیرم»، و من دیگر به سلام تو را باور نداشتم. اگر سلام می‌کردی، نمی‌دانستم این‌بار راست می‌گویی یا از این سلامت هم مثل سلام‌های بیانیه‌هایت آتش و خون می‌پاشد.
بالاخره دلت را یکی کردی و ناامید از شنیدن جواب، همان‌طور که به بهانه پیدا کردن کفش سرت پائین بود، سلامی گفتی. از صدایت خجالت می‌بارید.
جوابت را دادم. تنها گفت‌وگوی رد و بدل شده بینمان همین بود، اما در لحنِ سلام و در بهتِ نگاهم یک دنیا حرف موج می‌زد که نمی‌دانم فهمیدی یا نه.
نمی‌دانم این‌که همان‌طور که سرت پائین بود، رفتی، از نفهمی‌ات بود، یا از فهمیده‌گی‌ات.
تو رفتی و من دیگر همسرت را ندیدم، که دنبالت آمد یا نه؟ شاید او جلوتر می‌رفت و تو دنبالش بودی.
ندیدم، چون نگاهم به کفش‌ها خیره شده بود. در فکر بودم که آیا در دادگاهی محاکمه خواهی شد؟ آیا مدعی‌العموم علاوه بر جرم‌های اجتماعی‌ات[۱]، شکایت‌های شخصی من را هم قرائت خواهد کرد؟ اگر محکوم شوی، چه‌طور می‌خواهی این خسارت‌ها را جبران کنی؟
- فشار روحی و استرس گاه‌وبی‌گاهی که به لطف بیانیه‌های احساسی و رفتار جنون‌آمیز هواداران تحریک شده‌ات به من وارد کردی.[۲]
- تپش قلب، فشار خون و عدم تمرکز برای درس خواندن و ...
- دقایق و ساعاتی که پای تلویزیون و اینترنت صرف شد، برای پیگیری اخبار افتضاحی که بار آورده بودی.
- مهم‌تر از همه، اختلافات جدی خانوادگی با کسانی که تا دیروز با دیدن یکدیگر آرامش می‌یافتیم و بعد از ظهور پدیده‌ای چون تو، روزبه‌روز بر فاصله‌مان افزوده شد. اختلافاتی که ضربه‌های جبران ناپذیری به خانواده‌ام وارد کرد. اختلافاتی که هنوز محو نشده‌اند.
- فشارهایی که جمعیت در راهپیمایی بی‌سابقه‌ی مردم در ۹ دی ۱۳۸۸، به من و دختر دو ساله‌ام وارد کرد. اضافه کن نگرانی‌ام را از تخریب پلی که از قم‌رود می‌گذشت و در هیچ ۲۲ بهمنی، چنین جمعیتی را روی خود ندیده بود.[۳]
- باز هم بگم؟ بگم؟
حقیقتاً آدم به قیامت اعتقاد پیدا می‌کند. خب معلوم است که در این دنیا ظرفیت تقاص «همین»ها هم نیست، چه رسد به تقاص «همین»های میلیون‌ها آدم دیگر. چه رسد به آسیب‌های اجتماعی و بین‌المللی‌ای که وارد کردی.
پس دیدارمان به قیامت، میرحسین!
[۲] دو سه سالی هست که ترجیح می‌دهم گزارش‌های تلویزیون در مناسبت‌های مختلف راجع به فتنه را نبینم، که می‌دانم باز اذیت خواهم شد.
[۳] این یکی را می‌بخشم. به‌خاطر لذتی که آن روز بردم!
مقدمه1:
ما دو نوع شراکت داریم:
1- شراکت استقلالی: به این‌صورت که مال مورد شراکت، بین شرکا تقسیم شده باشد؛ بخشی از آن، برای یکی از شرکا، و بخش دیگر، برای شریک دیگر. مثل زمینی که از وسط تقسیم شده است، یا خانه‌ای که یک طبقه از آن برای یکی، و طبقه دیگر برای دیگری باشد.
2- شراکت مُشاعی: به این نحو که هر دو شریک، در جزء جزءِ مال شریک باشند و روی هر قسمتی از آن دست بگذاریم، به هر دو تعلق داشته باشد. مثل خانه‌ای که سه دانگ آن برای یکی، و سه دانگ دیگر برای دیگری باشد، و یا مثل راه‌پله آپارتمان‌ها که مُشاع است و برای همه ساکنین است.
اگر کسی که به نحو مُشاعی، مالی را با دیگری شریک است، سهم خود را بفروشد، برای شریک دیگر این حق وجود دارد [معامله را بر هم زده،] قیمت سهم معامله شده را به خریدار بپردازد و سهم شریکش را برای خود بردارد. در فقه اسلامی به چنین حقی، «حق شُفعه» و به شریک دوم (که این حق را دارد،) «شفیع» می‌گویند.
به عنوان مثال، آقای «الف» و آقای «ب» زمینی را به‌صورت مشاع شریک‌اند. اگر آقای «الف» سهم خود را به قیمت ۱۰۰ میلیون به آقای «ج» بفروشد، آقای «ب» می‌تواند از «حق شفعه»ی خود استفاده کند؛ ۱۰۰ میلیون به آقای «ج» بدهد و سهم شریکش (آقای«الف») را مالک شود. به آقای «ب»، «شفیع» می‌گویند.
***
مقدمه2:
ما در این دنیا دائماً مشغول دادوستد، بده‌بستان و تجارتیم.
سرمایه‌ای که با آن تجارت می‌کنیم، نعمت‌هایی است که به ما داده شده؛ وقت و عمرمان، جان و مالمان، آبرو و اعتبارمان، توانایی‌های جسمی و روحی‌مان، هدایت و ولایت و...
ما گاهی در این تجارت سود می‌کنیم و گاهی ضرر. گاهی در قبال چیزی که می‌پردازیم، چیز با ارزش‌تری به‌دست می‌آوریم و گاهی آن را مفت از دست می‌دهیم، و بدتر این که گاهی چیزی می‌خریم که بلای جانمان می‌شود.
خداوند در قرآن کریم به هر دو نوع تجارت(زیانده و سودده) اشاراتی دارد[۱]. به عنوان نمونه؛
- در آیه ۱۶ سوره بقره، بعد از ذکر حالاتی از منافقین، میفرماید:
«أُولَٰئِکَ الَّذِینَ اشْتَرَوُا الضَّلَالَةَ بِالْهُدَىٰ فَمَا رَبِحَتْ تِجَارَتُهُمْ وَ مَا کَانُوا مُهْتَدِینَ»؛
«آن‌ها کسانى هستند که گمراهى را به بهاى هدایت خریدند، نه تجارتشان سود داد و نه از رهیافتهگان بودند.»
- و در آیات ۱۰ الی ۱۳ سوره صف نیز میفرماید:
«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا هَلْ أَدُلُّکُمْ عَلَىٰ تِجَارَةٍ تُنْجِیکُمْ مِنْ عَذَابٍ أَلِیمٍ * تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تُجَاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِکُمْ وَ أَنْفُسِکُمْ ذَٰلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ * یَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ وَ یُدْخِلْکُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَ مَسَاکِنَ طَیِّبَةً فِی جَنَّاتِ عَدْنٍ ذَٰلِکَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ * وَ أُخْرَىٰ تُحِبُّونَهَا نَصْرٌ مِنَ اللَّهِ وَ فَتْحٌ قَرِیبٌ وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِینَ»
«اى کسانى که ایمان آوردهاید! آیا شما را به تجارتى راهنمایى کنم که شما را از عذابی دردناک نجات دهد؟»
و بعد ثَمَن (بهایی که باید پرداخت شود) و مُثمَن (آن‌چه به‌دست می‌آید) را ذکر می‌کند:
ثَمَن؛ ایمان به خدا و رسولش، جهاد در راه خدا با اموال و جان‌ها
مُثمَن؛ بخشش گناهان، داخل شدن به بهشت و بهره‌مندی از نعمت‌هایش، و یاری خداوند و پیروزی‌ای نزدیک
***
و اما شفاعت...
کسی که در داد و ستدهای دنیا ضرر کرده و سرمایه‌اش را مُفت از دست داده، تنها امیدش این است که شریکش «شفیع» او شود، از حق شفعه‌اش استفاده کند، و ضررش را جبران نماید.
ما اگر بتوانیم با اهل بیت (علیهم‌السلام) در سرمایه‌هایمان (جان و مال و آبرو و وقت و ...مان) شریک شویم، آن‌ها می‌توانند از حق شفعه (شفاعت) خود استفاده کنند و خطاهایمان را جبران کنند.
اگر با اهل بیت (علیهم‌السلام) در هرآن‌چه داریم شریک شویم، با آنان یکی شویم و به اتحاد برسیم، سرمایه‌ی خود را سرمایه‌ی آنان بدانیم، خواسته‌هایشان را خواسته‌های خود، دشمنانشان را دشمنان خود، دوستانشان را دوستان خود و...، در این‌صورت خاندان کرامت و سخاوت نه‌تنها شفیع ما می‌شوند، که آن‌ها نیز داشته‌هایشان را با ما به‌اشتراک می‌گذارند.[۲]
***
این‌که چه‌طور می‌توانیم مانند «سلمان» با اهل بیت (علیهم‌السلام) یکی شویم[۳]، در یادداشت بعدی عرض خواهد شد، إن شاء الله.
[۱] مراجعه کنید به بقره: 16، 41، 79، 86، 90، 102، 174، 175، 207 ، آل‌عمران: 77، 177، 187، 199 ، نساء: 44، 74 ، مائده: 44، 106 ، توبه: 9، 111 ، نحل: 95 ، لقمان: 6 ، فاطر: 29 ، صف: 10، 11، 12، 13 ، ...
[۲] این‌که ما بتوانیم در دارائی بیکران اهل بیت (علیهم‌السلام) شریک شویم، جای تعجب نیست، که در دارائی خدا نیز می‌شود شریک شد. همان‌طور که امام سجاد (علیه‌السلام) فرمودند: «مَن کَانَ لِلَّهِ، کانَ اللهُ لَهُ»؛ «کسی که برای خدا باشد، خدا نیز برای او خواهد بود.»
[۳] رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله): «سَلْمَانُ مِنَّا أَهْلَ الْبَیْتِ»؛ «سلمان از ما اهل بیت است.»
