بهجای کتک؛ قهر کن، ولی طولش هم نده!
قالَ بَعْضُهُمْ شَکَوْتُ إِلَى أَبِی اَلْحَسَنِ مُوسَى اِبْناً لِی فَقَالَ: «لاَ تَضْرِبْهُ وَ اُهْجُرْهُ وَ لاَ تُطِلْ.»
عدةالداعی، ص۸۹
نقل شده است: شخصی شکایت پسرش را نزد امام کاظم (علیهالسلام) برد.
حضرت فرمودند:
«او را کتک نزن؛ با او قهر کن، اما طولش نده.»
پانوشتـــــــــــــــــــــــــــــــــ
کودک، خود را محتاج والدین و وابسته به آنها میداند؛
- هم به لحاظ مادی به آنها نیاز دارد؛ چراکه به قول پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) والدینش را روزیرسانِ خود میداند؛ کسانی که خوراک، پوشاک و سایر وسایل زندگی را برایش فراهم میکنند.
- و هم به لحاظ عاطفی نیازمند آنهاست؛ چون انسان است و نیاز به «محبت دیدن» و «محبت کردن» دارد و معمولاً این والدین هستند که این نیازهای او را برطرف میسازند.
بنابراین چون قهر کردن موجب میشود کودک احساس کند رشتهی برآورده شدن نیازهایش متزلزل شده است، میتوان از قهر کردن، بهعنوان یکی از ابزار تربیت او بهره برد.
هرچه فرزند کوچکتر باشد، این ابزار تربیتی تأثیر بیشتری دارد؛ چراکه انسان هرچه بزرگتر شود، مستقلتر میشود. هم نیاز کمتری به والدینش احساس میکند و هم با اشخاص دیگری نیز پیوند عاطفی برقرار مینماید.
مگراینکه رابطه عاطفی میان او و والدینش آنقدر قوی باشد که حتی در سنین بالاتر نیز از قهر والدین آزرده شود.
اما در هر صورت این قهر، بنا به فرمایش امام کاظم (علیهالسلام) نباید طولانی باشد؛ چراکه قهر طولانیمدت؛
- اولاً موجب عادی شدن و - بهتبع - بیتأثیر گردیدنِ این ابزار تربیتی میشود.
- ثانیاً کدورت طولانی، به رابطه عاطفی میان او و والدینش آسیب میرساند. درحالیکه والدین تا سالها، برای زندگی در کنار فرزندانشان و تربیت آنها، به این رابطه عاطفی نیاز دارند.