تربیت عملی امام صادق توسط امام باقر
بخش بزرگی از تربیت را «تربیت در رفتار» تشکیل میدهد. یکی از توصیههای تربیتی و تبلیغیِ اهلبیت (علیهمالسلام) این است که: مردم را با غیر زبان (با رفتار) به کارهای نیک دعوت کنید.
چراکه بسیاری از عادات و آداب و اخلاق – چه خوب و چه بد – از طریق رفتار افرادی که برای انسان مهم یا الگو هستند، به او منتقل میشوند.
والدین، بهعنوان کسانی که سالیان درازی در چشم فرزندانشان بزرگ هستند و زیر ذرهبین آنها قرار دارند، باید علاوه بر توصیههای لسانی، از ظرفیت مهم تربیت عملی نیز به بهترین شکل بهره ببرند.
…عَنِ اِبْنِ اَلْقَدَّاحِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ:
«…کَانَ أَبِی ع کَثِیرَ الذِّکْرِ لَقَدْ کُنْتُ أَمْشِی مَعَهُ وَ إِنَّهُ لَیَذْکُرُ اللَّهَ وَ آکُلُ مَعَهُ الطَّعَامَ وَ إِنَّهُ لَیَذْکُرُ اللَّهَ وَ لَقَدْ کَانَ یُحَدِّثُ الْقَوْمَ وَ مَا یَشْغَلُهُ ذَلِکَ عَنْ ذِکْرِ اللَّهِ وَ کُنْتُ أَرَى لِسَانَهُ لَازِقاً بِحَنَکِهِ یَقُولُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ یَأْمُرُ بِالْقِرَاءَةِ مَنْ کَانَ یَقْرَأُ مِنَّا وَ مَنْ کَانَ لاَ یَقْرَأُ مِنَّا أَمَرَهُ بِالذِّکْرِ…»
الکافی، ج۲، ص۴۹۹
از امام صادق (علیهالسلام) نقل شده است که پس از تبیین ارزش و اهمیت بیمانند «ذکر خداوند»، فرمودند:
«…پدرم (امام باقر علیهالسلام) بسیار اهل ذکر بودند. وقتی با ایشان راه میرفتم، ذکر خدا مینمودند. وقتی با ایشان غذا میخوردم، ذکر خدا مینمودند. وقتی با مردم صحبت میکردند، این صحبت کردن، ایشان را از ″ذکر خدا″ غافل نمیکرد؛ زبانشان را میدیدم که به کامشان چسبیده بود و میفرمودند: لاإلهإلاالله.
ایشان، هریک از ما (فرزندان) که میتوانست قرآن بخواند را به ″قرائت قرآن″، و هریک از ما که نمیتوانست را به ″ذکر″ دستور میدادند…»
پانوشتـــــــــــــــــــــــــــــــــ.
همانطور که ملاحظه میفرمایید؛ امام باقر (علیهالسلام) بهعنوان مربیِ فرزندانشان، پیش از آنکه آنان را به ″ذکر پروردگار″ توصیه کنند، خود، عامل بودند و این عمل را دائماً به سمع و نظر فرزندانشان میرساندند تا اثر توصیه لسانیشان را چندبرابر نمایند.