…عَنْ أَبِی طَیْفُورٍ اَلْمُتَطَبِّبِ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى أَبِی اَلْحَسَنِ اَلْمَاضِی عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ فَنَهَیْتُهُ عَنْ شُرْبِ اَلْمَاءِ فَقَالَ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ: «وَ مَا بَأْسٌ بِالْمَاءِ وَ هُوَ یُدِیرُ اَلطَّعَامَ فِی اَلْمَعِدَةِ وَ یُسَکِّنُ اَلْغَضَبَ وَ یَزِیدُ فِی اَللُّبِّ وَ یُطْفِئُ اَلْمِرَارَ.»
الکافی، ج۶، ص۳۸۱
از ابن ابیطیفور متطبّب[۱]، نقل شده است:
نزد امام کاظم (علیهالسلام) رفتم و ایشان را از نوشیدن آب پرهیز دادم.
حضرت فرمودند:
«آب چه بدیای دارد؟! آب غذا را در معده میگرداند،[۲] عصبانیت را فرومینشاند، به عقل میافزاید و صفرا[۳] را خاموش میکند.»
…عَنْ أَبِی دَاوُدَ اَلْمُسْتَرِقِّ عَمَّنْ حَدَّثَهُ قَالَ: کُنْتُ عِنْدَ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ فَدَعَا بِتَمْرٍ فَأَکَلَ وَ أَقْبَلَ یَشْرَبُ عَلَیْهِ اَلْمَاءَ فَقُلْتُ لَهُ: جُعِلْتُ فِدَاکَ لَوْ أَمْسَکْتَ عَنِ اَلْمَاءِ؟ فَقَالَ: «إِنَّمَا آکُلُ اَلتَّمْرَ لِأَسْتَطِیبَ عَلَیْهِ اَلْمَاءَ.»
الکافی، ج۶، ص۳۸۱
از شخصی نقل شده است که من نزد امام صادق (علیهالسلام) بودم. ایشان مقداری خرما خواستند. آن را خوردند و خواستند روی آن آب بخورند.
به ایشان عرض کردم:
فدایتان شوم، کاش از خوردن آب [روی خرما] خودداری میکردید.
حضرت فرمودند:
«من اصلاً خرما خوردم تا آب برایم خوشگوار شود.»
…عَنْ یَاسِرٍ قَالَ قَالَ أَبُو اَلْحَسَنِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ: «عَجَباً لِمَنْ أَکَلَ مِثْلَ ذَا - وَ أَشَارَ بِیَدِهِ - وَ لَمْ یَشْرَبْ عَلَیْهِ اَلْمَاءَ کَیْفَ لاَ تَنْشَقُّ مَعِدَتُهُ.»
الکافی، ج۶، ص۳۸۲
از یاسر، خادم امام کاظم و امام رضا (علیهماالسلام) نقل شده است؛
امام کاظم (علیهالسلام) در حالیکه با دست [مقدار کمی را][۴] نشان میدادند، فرمودند:
«تعجب است از کسی که مثل او غذا خورده و روی آن آب نخورده؛ چگونه معدهاش ترک نمیخورد؟!»
پاورقیـــــــــــــــــــــــــــــــــ
[۱] متطبّب، لقب ابن ابیطیفور است. این لقب گویا کنایهای است به او؛ چراکه معنایش این است که او طبّ و طبابت را بهخوبی نمیدانسته، اما ادعای طبابت و پزشکی میکرده!
[۲] گردش غذا در معده، از چسبیدن آن به دیواره معده جلوگیری میکند.
[۳] بر اساس اصول طب سنتی، «صفرا» یکی از خَلطهای چهارگانه موجود در خون است که مزاجی گرم و خشک دارد و در صورت غلبه بر سایر اخلاط، عوارض گرمی و خشکیِ بیش از حد را بهدنبال خواهد داشت؛ عوارضی مثل: عصبانیت، عطش، گُر گرفتگی، سردردهای گرم، خشکی پوست و…
[۴] در روایت دیگری از یاسر از امام رضا (علیهالسلام) نقل شده است که ایشان هنگام بیان همین توصیه، دستانشان را به هم چسباندند و اشاره به آن مقدار کردند. (الکافی، ج۶، ص۳۸۲) یعنی حتی اگر مقداری ناچیزی غذا میل شود، باز هم باید روی آن آب خورد تا معده دچار خشکی و ترکیدگی نشود.