در مطلب پیشین، به امکان برگزاری نماز جماعت خانوادگی اشاره شد.
خواندن نماز جماعت در خانه، از امور پسندیدهای است که هم موجب نورانیت خانه میگردد و هم اقامهی نماز را میان اعضای خانواده ترویج میکند.
اما پدرهای گرامی که قرار است به عنوان امامجماعت برای همسر و فرزندانشان به نماز بایستند، باید حال و توان آنان را نیز مدنظر داشته باشند.
...عَنْ سَمَاعَةَ قَالَ: ...فَقُلْتُ کَیْفَ حَدُّ اَلرُّکُوعِ وَ اَلسُّجُودِ. فَقَالَ: «أَمَّا مَا یُجْزِیکَ مِنَ الرُّکُوعِ فَثَلَاثُ تَسْبِیحَاتٍ تَقُولُ سُبْحَانَ اللَّهِ سُبْحَانَ اللَّهِ ثَلَاثاً وَ مَنْ کَانَ یَقْوَى عَلَى أَنْ یُطَوِّلَ الرُّکُوعَ وَ السُّجُودَ فَلْیُطَوِّلْ مَا اسْتَطَاعَ یَکُونُ ذَلِکَ فِی تَسْبِیحِ اللَّهِ وَ تَحْمِیدِهِ وَ تَمْجِیدِهِ وَ الدُّعَاءِ وَ التَّضَرُّعِ فَإِنَّ أَقْرَبَ مَا یَکُونُ الْعَبْدُ إِلَى رَبِّهِ وَ هُوَ سَاجِدٌ فَأَمَّا الْإِمَامُ فَإِنَّهُ إِذَا قَامَ بِالنَّاسِ فَلَا یَنْبَغِی أَنْ یُطَوِّلَ بِهِمْ فَإِنَّ فِی النَّاسِ الضَّعِیفَ وَ مَنْ لَهُ الْحَاجَةُ فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص کَانَ إِذَا صَلَّى بِالنَّاسِ خَفَ بِهِمْ.»
تهذیبالأحکام، ج۲، ص۷۷
از سماعة بن مهران نقل شده است:
به امام صادق (علیهالسلام) عرض کردم:
مقدار (ذکرِ) رکوع و سجده چگونه است؟
حضرت فرمودند:
«اما آنقدری که برای تو در رکوع کافی است، سه تسبیح است؛ سه مرتبه میگویی: «سبحانالله سبحانالله» و هرکس میتوانست رکوع و سجودش را طولانی نماید، هرچقدر میتواند طول دهد؛ خداوند را تسبیح گوید، حمد کند، تمجید نماید، دعا کند و با التماس، حاجتش را بخواهد؛ چراکه نزدیکترین حالت بنده به پروردگارش در حالت سجدهاش است.
اما امامِ (جماعت)، هرگاه برای مردم به نماز ایستاد، شایسته نیست که (رکوع و سجدهاش را) برای آنان طولانی گرداند؛ زیرا در میان مردم، کسانی هستند که ناتواناند و کسانی هستند که حاجتی دارند (و باید دنبال کارشان بروند).
رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) هرگاه برای مردم به نماز میایستادند، بر آنان سبُک میگرفتند.»