...قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع:
«لَا یُسْأَلُ فِی الْقَبْرِ إِلَّا مَنْ مَحَضَ الْإِیمَانَ مَحْضاً أَوْ مَحَضَ الْکُفْرَ مَحْضاً وَ الآخَرُونَ یُلْهَوْنَ عَنْهُمْ.»
الکافی، ج۳، ص۲۳۵
امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند:
«در قبر فقط از کسی سؤال می‌شود که ایمانش کاملاً خالص باشد یا کفرش کاملاً خالص باشد و دیگران به حال خود رها می‌شوند.»
...عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فِی قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَى «وَ ما یُؤْمِنُ أَکْثَرُهُمْ بِاللَّهِ إِلَّا وَ هُمْ مُشْرِکُونَ» قَالَ:
«هُوَ قَوْلُ الرَّجُلِ لَوْ لَا فُلَانٌ لَهَلَکْتُ وَ لَوْ لَا فُلَانٌ لَمَا أَصَبْتُ کَذَا وَ کَذَا وَ لَوْ لَا فُلَانٌ لَضَاعَ عِیَالِی أَ لَا تَرَى أَنَّهُ قَدْ جَعَلَ لِلَّهِ شَرِیکاً فِی مُلْکِهِ یَرْزُقُهُ وَ یَدْفَعُ عَنْهُ»
قُلْتُ: فَیَقُولُ لَوْ لَا أَنَّ اللَّهَ مَنَّ عَلَیَّ بِفُلَانٍ لَهَلَکْتُ؟ قَالَ:
«نَعَمْ لَا بَأْسَ بِهَذَا وَ نَحْوِهِ.»
عدة الداعی و نجاح الساعی، ص۹۹
از امام صادق، علیه‌السلام، نقل شده‌است که راجع به این سخن خداوند، تبارک‌وتعالی؛
«و بیش‌تر آنان(مردم) به خداوند ایمان نمی‌آورند، مگر آن‌که در همین حال (که ظاهراً ایمان آورده‌اند)، مشرک‌اند»[۱]
فرمودند:
«این، حرف کسی است که (می‌گوید:)
"اگر فلانی نبود، هلاک شده‌بودم."
و "اگر فلانی نبود، فلان‌چیز و بهمان‌چیز به من نمی‌رسید."
و "اگر فلانی نبود، عیالم[۲] تباه شده‌بود."
آیا نمی‌بینی برای خدا، در مُلکش، شریکی قرار داده است که به او روزی می‌رساند و (ناملایمات را) از او دفع می‌کند؟!»
راوی گوید عرض کردم:
پس (درستش این است که) بگوید: اگر چنین نبود که خداوند به‌وسیله فلانی بر من منت بگذارد، هلاک شده‌بودم؟
حضرت فرمودند:
«بله، در آن(چه گفتی) و مانند آن، اشکالی نیست.»
پاورقیــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
[۱] یوسف:۱۰۶.
[۲] عیال: افراد تحت تکفل و سرپرستی.
عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ وَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالا:
«أَقْرَبُ مَا یَکُونُ الْعَبْدُ إِلَى الْکُفْرِ؛
أَنْ یُوَاخِیَ الرَّجُلَ عَلَى الدِّینِ،
فَیُحْصِیَ عَلَیْهِ عَثَرَاتِهِ وَ زَلَّاتِهِ،
لِیُعَنِّفَهُ بِهَا یَوْماً مَا.»
الکافی، ج۲، ص۳۵۴
از امام باقر و امام صادق (علیهماالسلام) نقل شده است که فرمودند:
«نزدیک‌ترین وضعى که بنده به کفر دارد؛
این است که با کسی برادر دینى باشد،
و لغزش‌ها و خطاهاى او را شماره کند،
تا روزى با آن‌ها او را سرزنش نماید.»
