حکمت اشکی که از چشم و بزاقی که از دهان نوزاد جاری می‌شود
مفضّل بن عُمر در ضمن حدیث مفصلی پیرامون شگفتی‌های آفرینش که ثابت می‌کند آفرینش، توسط خالق یکتا صورت گرفته است، از امام صادق (علیه‌السلام) نقل کرده است:
«اعْرِفْ یَا مُفَضَّلُ مَا لِلْأَطْفَالِ فِی الْبُکَاءِ مِنَ الْمَنْفَعَةِ وَ اعْلَمْ أَنَّ فِی أَدْمِغَةِ الْأَطْفَالِ رُطُوبَةً إِنْ بَقِیَتْ فِیهَا أَحْدَثَتْ عَلَیْهِمْ أَحْدَاثاً جَلِیلَةً وَ عِلَلًا عَظِیمَةً مِنْ ذَهَابِ الْبَصَرِ وَ غَیْرِهِ وَ الْبُکَاءُ یُسِیلُ تِلْکَ الرُّطُوبَةَ مِنْ رُءُوسِهِمْ فَیُعْقِبُهُمْ ذَلِکَ الصِّحَّةَ فِی أَبْدَانِهِمْ وَ السَّلَامَةَ فِی أَبْصَارِهِمْ أَ فَلَیْسَ قَدْ جَازَ أَنْ یَکُونَ الطِّفْلُ یَنْتَفِعُ بِالْبُکَاءِ وَ وَالِدَاهُ لَا یَعْرِفَانِ ذَلِکَ فَهُمَا دَائِبَانِ لِیُسْکِتَانِهِ وَ یَتَوَخَّیَانِ فِی الْأُمُورِ مَرْضَاتَهُ لِئَلَّا یَبْکِیَ وَ هُمَا لَا یَعْلَمَانِ أَنَّ الْبُکَاءَ أَصْلَحُ لَهُ وَ أَجْمَلُ عَاقِبَةً فَهَکَذَا یَجُوزُ أَنْ یَکُونَ فِی کَثِیرٍ مِنَ الْأَشْیَاءِ مَنَافِعُ لَا یَعْرِفُهَا الْقَائِلُونَ بِالْإِهْمَالِ وَ لَوْ عَرَفُوا ذَلِکَ لَمْ یَقْضُوا عَلَى الشَّیْءِ أَنَّهُ لَا مَنْفَعَةَ فِیهِ مِنْ أَجْلِ أَنَّهُمْ لَا یَعْرِفُونَهُ وَ لَا یَعْلَمُونَ السَّبَبَ فِیهِ فَإِنَّ کُلَّ مَا لَا یَعْرِفُهُ الْمُنْکِرُونَ یَعْلَمُهُ الْعَارِفُونَ وَ کَثِیراً مَا یَقْصُرُ عَنْهُ عِلْمُ الْمَخْلُوقِینَ مُحِیطٌ بِهِ عِلْمُ الْخَالِقِ جَلَّ قُدْسُهُ وَ عَلَتْ کَلِمَتُهُ فَأَمَّا مَا یَسِیلُ مِنْ أَفْوَاهِ الْأَطْفَالِ مِنَ الرِّیقِ فَفِی ذَلِکَ خُرُوجُ الرُّطُوبَةِ الَّتِی لَوْ بَقِیَتْ فِی أَبْدَانِهِمْ لَأَحْدَثَتْ عَلَیْهِمُ الْأُمُورَ الْعَظِیمَةَ کَمَنْ تَرَاهُ قَدْ غَلَبَتْ عَلَیْهِ الرُّطُوبَةُ فَأَخْرَجَتْهُ إِلَى حَدِّ الْبَلَهِ وَ الْجُنُونِ وَ التَّخْلِیطِ إِلَى غَیْرِ ذَلِکَ مِنَ الْأَمْرَاضِ الْمُتْلِفَةِ کَالْفَالِجِ وَ اللَّقْوَة وَ مَا أَشْبَهَهُمَا فَجَعَلَ اللَّهُ تِلْکَ الرُّطُوبَةَ تَسِیلُ مِنْ أَفْوَاهِهِمْ فِی صِغَرِهِمْ لِمَا لَهُمْ فِی ذَلِکَ مِنَ الصِّحَّةِ فِی کِبَرِهِمْ فَتَفَضَّلَ عَلَى خَلْقِهِ بِمَا جَهِلُوهُ وَ نَظَرَ لَهُمْ بِمَا لَمْ یَعْرِفُوهُ وَ لَوْ عَرَفُوا نِعَمَهُ عَلَیْهِمْ لَشَغَلَهُمْ ذَلِکَ مِنَ التَّمَادِی فِی مَعْصِیَتِهِ فَسُبْحَانَهُ مَا أَجَلَّ نِعْمَتَهُ وَ أَسْبَغَهَا عَلَى الْمُسْتَحِقِّینَ وَ غَیْرِهِمْ مِنْ خَلْقِهِ تَعَالَى عَمَّا یَقُولُ الْمُبْطِلُونَ عُلُوّاً کَبِیرا.»
توحیدالمفضل، ص۵۳
«ای مفضّل! منافعِ گریه نوزادان را بشناس. بدان که در مغز نوزادان، رطوبتی است که اگر در آن باقی بماند، به اتفاقاتی بزرگ و بیماری‌هایی سخت مثل نابینایی، دچار می‌شوند.
گریه، این رطوبت را از سر نوزادان جاری (به بیرون از بدن) می‌کند تا بدن‌ها و چشم‌هایشان سالم بمانند.
نوزاد از این گریه سود می‌برد، اما والدینش این را نمی‌دانند، به‌همین‌خاطر تلاش می‌کنند که او را ساکت کنند و رضایت او را فراهم کنند تا گریه نکند، درحالی‌که آن‌ها نمی‌دانند که گریه کردن، بیش از ساکت شدن، به صلاح کودک است و عاقبت بهتری برای او دارد.
در بسیاری چیزها نیز منافعی هست که افرادی که معتقدند این عالم خدایی ندارد، از آن‌ها آگاه نیستند. اگر آگاه بودند، نمی‌گفتند که آن‌چیز منفعتی ندارد...
اما رطوبتی که از دهان نوزادان جاری می‌شود، فایده‌اش، خروج رطوبتی است که اگر در بدن‌هایشان باقی بماند، موجب اتفاقات بزرگی می‌شود.
مثل کسی که رطوبت بر او غلبه کرده و او را تا سرحدِ کودنی و دیوانگی و قاطی کردن پیش می‌برد و نیز موجب بیماری‌های کشنده‌ای مثل فلج و لقوه می‌شود.
پس خداوند نوزادان را چنین خلق کرده است که رطوبت در خردسالی از دهان‌هایشان خارج شود تا در بزرگ‌سالی سلامت باشند.
به‌این‌ترتیب، خداوند به‌خاطرِ نادانیِ مخلوقاتش، به آنان لطف کرده است و به آن‌چه از آن آگاه نبوده‌اند، توجه داشته است.
اگر (بندگان خدا) نعمت‌هایی که پروردگار به آن‌ها داده است را می‌شناختند، از معصیتِ پروردگار باز داشته می‌شدند...»
