…عَنْ أَبِی حَمْزَةَ اَلثُّمَالِیِّ قَالَ: قَالَ اَلصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِ السَّلاَمُ:
«اُرْجُ اَللَّهَ رَجَاءً لاَ یُجَرِّئُکَ عَلَى مَعَاصِیهِ وَ خَفِ اَللَّهَ خَوْفاً لاَ یُؤْیِسُکَ مِنْ رَحْمَتِهِ.»
الأمالی(للصدوق)، ج۱، ص۱۴
از امام صادق (علیه‌السلام) نقل شده است:
«به خداوند آن‌طور امید داشته باش که این امید، به تو جرئت ندهد نافرمانی‌اش کنی
و از خداوند آن‌طور بترس که این ترس، تو را از رحمت او نااُمید نکند.»
…عَنْ حَفْصِ بْنِ غِیَاثٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ: «إِذَا أَرَادَ أَحَدُکُمْ أَنْ لاَ یَسْأَلَ رَبَّهُ شَیْئاً إِلاَّ أَعْطَاهُ فَلْیَیْأَسْ مِنَ اَلنَّاسِ کُلِّهِمْ وَ لاَ یَکُونُ لَهُ رَجَاءٌ إِلاَّ مِنْ عِنْدِ اَللَّهِ عَزَّ ذِکْرُهُ فَإِذَا عَلِمَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ ذَلِکَ مِنْ قَلْبِهِ لَمْ یَسْأَلْهُ شَیْئاً إِلاَّ أَعْطَاهُ فَحَاسِبُوا أَنْفُسَکُمْ قَبْلَ أَنْ تُحَاسَبُوا عَلَیْهَا فَإِنَّ لِلْقِیَامَةِ خَمْسِینَ مَوْقِفاً کُلُّ مَوْقِفٍ مِقْدَارُهُ أَلْفُ سَنَةٍ.» ثُمَّ تَلاَ: «فِی یَوْمٍ کٰانَ مِقْدٰارُهُ أَلْفَ سَنَةٍ مِمّٰا تَعُدُّونَ»
الکافی، ج۸، ص۱۴۳
از امام صادق (علیه‌السلام) نقل شده است:
«هرگاه یکی از شما خواست هرچه از پروردگارش خواست، خداوند آن را به او بدهد، باید از همه‌ی مردم ناامید شود و امیدش فقط به جانب خداوند (عزّ ذِکرُه) باشد.
پس آن‌گاه که خداوند (عزّوجلٌ) این حالت (امیدِ صِرف به پروردگار و ناامیدی کامل از غیر خدا) را در قلبش بیابد،[*] هرچه (بنده‌اش) از او بخواهد را به او می‌دهد.
پس قبل از آن‌که به‌خاطر نفْس‌هایتان مورد محاسبه قرار گیرید، نفْس‌هایتان (خودتان) را مورد محاسبه قرار دهید؛
زیرا به‌راستی قیامت پنجاه ایستگاه دارد که مقدار (توقف در) هر ایستگاه، هزار سال است.»
سپس امام صادق (علیه‌السلام) این آیه را تلاوت فرمودند:
«فِی یَوْمٍ کٰانَ مِقْدٰارُهُ أَلْفَ سَنَةٍ مِمّٰا تَعُدُّونَ» [سجده:۵]
«…در روزی که مقدار آن هزار سال از سال‌هایی است که شما می‌شمارید.»
پاورقیـــــــــــــــــــــــــــــــــ
[*] یعنی این حالت باید درونی شود و در قلب انسان رسوخ کند، نه‌این‌که انسان صِرفاً به‌زبان بگوید: «امید من فقط و فقط به خداست» و یا در رفتار چنین وانمود نماید. هرچند اعتقاد اگر قلبی باشد، بر زبان هم جاری خواهد شد و در رفتار نیز نمود خواهد داشت.
همین اول بگویم که:
نه از وضع موجود راضی‌ام،
نه مرفه بی‌دردم،
نه زاهد و عارفم،
نه قصد ماله‌کشی دارم،
نه می‌خواهم دین‌فروشی کنم،
نه از مشکلات ساختاری و فرهنگی بی‌اطلاعم،
نه این‌که خودم هم نقدی ندارم،
نه این‌که خودم هم وقتی پیش دوستان و آشنایان می‌نشینم، غُر نمی‌زنم،
نه...
اما چندوقتی است مشغول مطالعه در مورد «قلب» هستم.
بله، «قلب»، یا همان چیزی که در محاوراتمان به آن می‌گوییم «دل»،
همان که گاهی زیر کامنت‌ها به هم هدیه می‌دهیم،
همان که گاهی وسطش تیر می‌خورد،
همان که گاهی می‌شکند،
همان که گاهی می‌گیرد و گاهی باز می‌شود،
گاهی می‌سوزد و گاهی خنک می‌شود،
گاهی روشن می‌شود و گاهی به تاریکی فرو می‌رود،
همان که به عزیزمان می‌دهیمش و به جایش قلوه می‌گیریم.
بله، همان دل، همان قلب.
منابع مطالعاتی‌ام چیست؟
- آیات قرآن
- احادیث اهل‌بیت
- بعضی دروس اخلاق
- بعضی مطالعات جدید پیرامون کارکردهای عاطفی و شناختی قلب مادّی
نمی‌گویم همه را خوانده‌ام، در موردشان تأمل داشته‌ام، تسلط کافی یافته‌ام، به جمع‌بندی رسیده‌ام یا...
نه، ولی چیزهایی دستم آمده.
این‌ها را گفتم تا بدانید حال و هوای چیزی که می‌خواهم درباره‌اش بگویم، چیست و از چه منظری دارم به موضوع نگاه می‌کنم.
خلاصه این‌که در بین مطالعاتم، به حدیثی برخوردم که به نظرم خیلی جالب و مهم است و به درد این روزهایمان هم می‌خورد. (مضمون این حدیث در احادیث متعدد دیگری نیز تکرار شده و قابل اعتماد است.)
از هارون بن خارجه نقل شده است:
به امام صادق (علیه‌السلام) عرض کردم:
من (گاهی) خوشحال می‌شوم، بدون این‌که چیز خوشحال‌کننده‌ای در خودم، در مالم یا در دوستم ببینم و (گاهی) ناراحت می‌شوم، بدون این‌که چیز ناراحت‌کننده‌ای در خودم، در مالم یا در دوستم ببینم.
حضرت فرمودند:
«بله (همین‌طور است.) به‌راستی که آن شیطان به قلبت می‌چسبد و می‌گوید:
"تو اگر نزد خداوند ارزش و اهمیتی داشتی، خداوند دشمنت را بر تو مسلط نمی‌کرد و تو را به او محتاج نمی‌ساخت. آیا می‌خواهی مانند پیشینیان خود همچنان در انتظارِ (گشایش و رفع مشکلات) بمانی؟ آیا آنان چیز (امیدوارکننده)ای به تو گفته‌اند؟"
به همین خاطر است که تو، بدون این‌که چیز ناراحت‌کننده‌ای رخ دهد، ناراحت می‌شوی.
اما خوشحالی‌ات به این‌خاطر است که آن فرشته به قلبت می‌چسبد و می‌گوید:
"اگر خداوند دشمنت را بر تو مسلط نموده و تو را محتاج او ساخته، (بدان که) این تنها برای مدت کوتاهی است. بشارت باد بر تو از جانب خداوند؛ به مغفرت و فضل الهی"
این همان سخن خداوند است که:
«اَلشَّیْطٰانُ یَعِدُکُمُ اَلْفَقْرَ وَ یَأْمُرُکُمْ بِالْفَحْشٰاءِ وَ اَللّٰهُ یَعِدُکُمْ مَغْفِرَةً مِنْهُ وَ فَضْلاً» [بقرة:۲۶۸]
«شیطان به شما وعده‌ی فقر می‌دهد و شما را به کارهای زشت امر می‌کند، اما خداوند شما را به مغفرت و فضلی از جانب خود وعده می‌دهد.»»
تفسیرالعیاشی، ج۱، ص۱۵۰
[بر اساس روایات، شیطانی که در این حدیث به آن اشاره شد، همواره ملازم قلب است و گویا «وسواس خنّاس» نام دارد. آن فرشته هم فرشته‌ای است که ملازم قلب است و گویا «روح الایمان» نام دارد.]
غرضم از نقل این حدیث این بود که حواسمان باشد:
خط مقدم نبرد در #جنگ_شناختی از درون خودمان آغاز می‌شود.
دشمن در این نبرد بیخ گوشمان است؛ بیخ گوش دلمان!
تصورش هم حقیقتاً هولناک است!
اما راستش؛ قضیه از این هم هولناک‌تر است.
چرا؟
چون ما خیلی وقت‌ها، اگر دقت کنیم، در ذهنمان، متوجه سخنان آن القاگر شرّ و آن القاگر خیر می‌شویم،
اما حالتی که راوی (هارون بن خارجه) از خود برای امام صادق (علیه‌السلام) گزارش می‌دهد، حاکی از آن است که این القائاتِ شیطانی و الهی، نه در ذهن، بلکه در لایه‌های پنهان‌تر نفس او ایجاد شده است؛ در ناخودآگاهِ او.
چراکه می‌گوید "من بدون آن‌که اتفاق خاصی افتاده باشد و من حادثه‌ای را دیده باشم، ناراحت یا خوشحال می‌شوم."
او با آن‌که در خود تأمل کرده که علت ناراحتی یا خوشحالی‌اش چیست، باز هم علتش را کشف نکرده.
و جالب است که راوی بدون این‌که حتی یاد ظلم‌های دشمنانش و بدبختی‌های خودش بیفتد، دلش می‌گیرد!
هولناک نیست؟!
با این حساب، گویا اختیاری هم در کار نیست؛
شیاطین و فرشتگان مشغول کار خود هستند
و ما در لایه ناخودآگاهمان پیام‌های وسوسه‌آمیز آن شیاطین و نویدهای رحمانی آن فرشتگان را دریافت می‌کنیم
و در ناخودآگاه خود با این صف‌بندی مواجه‌ایم.
اما آیا واقعاً اختیاری در کار نیست و کاری از دست ما بر نمی‌آید؟
اگر القائاتِ ناامیدکننده‌ی آن شیطان و الهاماتِ امیدوارکننده‌ی آن فرشته در لایه‌های ناخودآگاه وجود ما شکل می‌گیرد و ما متوجه این القائات و الهامات نمی‌شویم، چه‌طور می‌توانیم با آن شیطان مقابله کنیم و با آن فرشته همراه شویم؟
پاسخ را می‌توان در احادیثی که پیش‌تر در مطلبی با عنوان «درباره شیطان و فرشته‌ای که کنار قلب ما جا خوش کرده‌اند» نقل کرده بودم، جست‌وجو کرد.
- آن‌جا ذکر شد که «قلب» دو گوش دارد که شیطانی (به‌نام «وسواس خنّاس») در یکی از آن دو گوش، انسان را به گناه تشویق می‌کند و فرشته‌ای (به نام «روح الایمان») در گوش دیگر، او را از گناه بازمی‌دارد.
- ذکر شد که «وسواس خنّاس» مثل یک زالو به قلب انسان چسبیده و پوزه‌ای خرطومی‌شکل دارد که با آن القائاتش را در قلب تزریق می‌کند.
- ذکر شد که «وسوسه» یعنی «سخن گفتنِ درِگوشی و پنهانی» و «خُنوس» یعنی «منقبض کردن و پنهان کردن» و آن شیطان به‌این‌خاطر «وسواس خنّاس» نام گرفته که کارش این است که هرگاه انسان از یاد خداوند غافل می‌شود، پوزه‌اش را در قلب فرو می‌کند و پلیدی‌ها را به او القاء می‌کند و هرگاه انسان خداوند را یاد می‌کند، پوزه‌اش را جمع می‌کند و دست از وسوسه‌گری بر می‌دارد.
اصلاً اگر بخواهم کلیدی‌ترین نکته‌ای که پس از سیر در آیات و احادیثِ مربوط به قلب دریافت کرده‌ام را در یک جمله خلاصه کنم، این‌طور می‌گویم که:
- رمز سلامتی و رو به راه بودنِ قلب، «ذکر و یاد خداوند» است
- و عامل اصلی بیماری و فساد قلب، «غفلت از خداوند» است.
بنابراین فن بدل حربه‌های شیطان، «ذکر خداوند» است؛
- وقتی به هرصورتی یاد خداوند در دل‌هایمان می‌تابد، راه نفوذ آن وسوسه‌گرِ خنّاس به قلب‌هایمان بسته می‌شود
- و هروقت به هرشکلی از خداوند غافل می‌شویم، شیطان بلافاصله به قلب‌هایمان راه می‌یابد و القائاتش را از سر می‌گیرد.
در این رابطه، نکته مهم دیگری هم باقی مانده است.
آن، این‌که:
خداوند در سوره ناس اشاره می‌فرماید که این «وسواس خناس» که در سینه‌های ما به وسوسه‌گری می‌پردازد، هم از طایفه جن است و هم از طایفه انس؛
«...من شرّ الوسواس الخناس، الذی یوسوس فی صدور الناس؛ من الجِنّة و الناس»
یعنی هم جن‌هایی هستند که کارشان وسوسه‌گری است و هم انسان‌هایی هستند که به این کار مشغول‌اند.
پس این القای یأس و ناامیدی و این تحریک به ارتکاب کارهای زشت، هم از جانب شیاطین جنی صورت می‌گیرد و هم از جانب انسان‌های شیطان‌صفت!
هم از درون است و هم از بیرون!
در مقابل؛
هم در درونمان فرشته‌ای هست که در قلب ما امید می‌آفریند و ما را به زیبایی‌ها فرامی‌خواند
و هم در خارج، انسان‌های فرشته‌خویی هستند که کارشان امیدآفرینی در میان مردم و دعوت به خوبی‌هاست.
در هر دو جبهه‌ی درونی و بیرونی، راه نجات و رمز پیروزیِ ما، ذکر خداوند، توجه به او، و پرداختن به کارهای نیک است.
عامل نابودی‌مان، نیز غفلت از خداوند، پرداختن به کارهای زشت یا حتی سرگرم شدن به کارهای بیهوده است.
بنابراین توجه به این نکته ضروری است که در مقابل انسان‌های شیطان‌صفت نیز باید با «امیدآفرینی میان مردم»، «تابانیدن یاد خداوند در جامعه» و «دعوت به خوبی‌ها»، به مقابله برخواست.
پانوشتـــــــــــــــــــــــــــــــــ
در چنین روزهایی که یقیناً در معرض وسوسه‌های شیاطین جنی و انسان‌های شیطان‌صفت هستیم و همچنین در معرض الهامات فرشتگان الهی و انسان‌های فرشته‌خوی قرار داریم، مراقب باشیم که به کدام نجوای درونی یا تبلیغ بیرونی گوش می‌دهیم و از کدام‌یک اثر می‌پذیریم!
و چند سوال هم از خود بپرسیم؛
رفتار من در میانه‌ی این جنگ شناختی منفعلانه است یا فعالانه؟
اگر فعالانه است، کدام‌سوی این میدان ایستاده‌ام؟
در صف شیاطین و شیطان‌صفتان هستم یا در صف فرشتگان و فرشته‌خویان؟
دعوت به شر می‌کنم یا دعوت به خیر؟
القای ناامیدی می‌کنم یا امید می‌آفرینم؟
...عَنْ هَارُونَ بْنِ خَارِجَةَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ السَّلاَمُ قَالَ: قُلْتُ لَهُ: إِنِّی أَفْرَحُ مِنْ غَیْرِ فَرَحٍ أَرَاهُ فِی نَفْسِی وَ لاَ فِی مَالِی وَ لاَ فِی صَدِیقِی، وَ أَحْزَنُ مِنْ غَیْرِ حُزْنٍ أَرَاهُ فِی نَفْسِی وَ لاَ فِی مَالِی وَ لاَ فِی صَدِیقِی. قَالَ: «نَعَمْ إِنَّ اَلشَّیْطَانَ یُلِمُّ بِالْقَلْبِ فَیَقُولُ: "لَوْ کَانَ لَکَ عِنْدَ اَللَّهِ خَیْراً مَا أَرَاکَ عَلَیْکَ عَدُوَّکَ وَ لاَ جَعَلَ بِکَ إِلَیْهِ حَاجَةً هَلْ تَنْتَظِرُ إِلاَّ مِثْلَ اَلَّذِی اِنْتَظَرَ اَلَّذِینَ مَنْ قَبْلَکَ؟ فَهَلْ قَالُوا شَیْئاً؟" فَذَاکَ اَلَّذِی یَحْزَنُ مِنْ غَیْرِ حُزْنٍ وَ أَمَّا اَلْفَرَحُ فَإِنَّ اَلْمَلَکَ یُلِمُّ بِالْقَلْبِ فَیَقُولُ: إِنْ کَانَ اَللَّهُ أَرَاکَ عَلَیْکَ عَدُوَّکَ وَ جَعَلَ بِکَ إِلَیْهِ حَاجَةً، فَإِنَّمَا هِیَ أَیَّامٌ قَلاَئِلُ أَبْشِرْ بِمَغْفِرَةٍ مِنَ اَللَّهِ وَ فَضْلٍ وَ هُوَ قَوْلُ اَللَّهِ: «اَلشَّیْطٰانُ یَعِدُکُمُ اَلْفَقْرَ وَ یَأْمُرُکُمْ بِالْفَحْشٰاءِ وَ اَللّٰهُ یَعِدُکُمْ مَغْفِرَةً مِنْهُ وَ فَضْلاً».»
التفسیر(للعیاشی)، ج۱، ص۱۵۰
از هارون بن خارجه نقل شده است:
به امام صادق (علیه‌السلام) عرض کردم:
من (گاهی) خوشحال می‌شوم، بدون این‌که چیز خوشحال‌کننده‌ای در خودم، در مالم یا در دوستم ببینم و (گاهی) ناراحت می‌شوم، بدون این‌که چیز ناراحت‌کننده‌ای در خودم، در مالم یا در دوستم ببینم.
حضرت فرمودند:
«بله (همین‌طور است.) به‌راستی که آن شیطان[۱] به قلبت می‌چسبد و می‌گوید:
"تو اگر نزد خداوند ارزش و اهمیتی داشتی، خداوند دشمنت را بر تو مسلط نمی‌کرد و تو را به او محتاج نمی‌ساخت. آیا می‌خواهی مانند پیشینیان خود همچنان در انتظارِ (گشایش و رفع مشکلات) بمانی؟ آیا آنان چیز (امیدوارکننده)ای به تو گفته‌اند؟"
این‌چنین است که تو بدون این‌که چیز ناراحت‌کننده‌ای رخ دهد، ناراحت می‌شوی.
اما خوشحالی‌ات به این‌خاطر است که آن فرشته[۲] به قلبت می‌چسبد و می‌گوید:
"اگر خداوند دشمنت را بر تو مسلط نموده و تو را محتاج او ساخته، (بدان که) این تنها برای مدت کوتاهی است. بشارت باد بر تو از جانب خداوند به مغفرت و فضل الهی"
این همان سخن خداوند است که:
«اَلشَّیْطٰانُ یَعِدُکُمُ اَلْفَقْرَ وَ یَأْمُرُکُمْ بِالْفَحْشٰاءِ وَ اَللّٰهُ یَعِدُکُمْ مَغْفِرَةً مِنْهُ وَ فَضْلاً» [بقرة:۲۶۸]
«شیطان به شما وعده‌ی فقر می‌دهد و شما را به کارهای زشت امر می‌کند، اما خداوند شما را به مغفرت و فضلی از جانب خود وعده می‌دهد.»»
پاورقیـــــــــــــــــــــــــــــــــ
[۱] مقصود شیطانی است که بر اساس روایات ملازم قلب است.
[۲] مقصود فرشته‌ای است که بر اساس روایات ملازم قلب است.
در مطلب بعدی، به احادیثی در مورد شیطان و فرشته‌ای که ملازم قلب هریک از ما هستند، اشاره خواهد شد، ان‌شاءالله.
پانوشتـــــــــــــــــــــــــــــــــ
دقت کنیم؛ در چنین روزهایی که یقیناً در معرض وسوسه‌های شیاطین خبیث و الهامات فرشتگان الهی هستیم، به کدام نجوای درونی گوش فرا می‌دهیم و از کدام‌یک تأثیر می‌پذیریم!
...عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ:
کَتَبَ رَجُلٌ إِلَى الْحُسَیْنِ ص: «عِظْنِی بِحَرْفَیْنِ.» فَکَتَبَ إِلَیْهِ:
«مَنْ حَاوَلَ أَمْراً بِمَعْصِیَةِ اللَّهِ کَانَ أَفْوَتَ لِمَا یَرْجُو وَ أَسْرَعَ لِمَجِیءِ مَا یَحْذَرُ.»
الکافی، ج۲، ص۳۷۳
...از امام صادق علیه‌السلام نقل شده‌است که فرمودند:
مردی خطاب به امام حسین علیه‌السلام نوشت:
«مرا با دو حرف پند دهید.»
حضرت خطاب به او نوشتند:
«هرکه بخواهد کاری را با نافرمانیِ خدا انجام دهد،
هرآن‌چه را که به آن امید دارد، زودتر از دست می‌دهد،
و هرآن‌چه از آن بیم دارد، زودتر به سراغش می‌آید.»
پرده‌ی اول
یادتان می‌آید؟
علی‌رغم میلتان، «احمدی‌نژاد» رئیس جمهور شد.
جرمش این بود که نامش با آن‌چه در برگه‌های رأیتان نوشته بودید، فرق داشت،
که شش‌ماه‌یک‌بار هم حمام نمی‌رفت،
که می‌خواست اختناق و سرکوب را در کشور حاکم کند،
که قرار بود پیاده‌روها و کلاس‌های دانشگاه را دیوارکشی کند،
که مأمورانش قصد داشتند عروسی‌هاتان را به رگبار ببندند و گیس زن‌هاتان را قیچی کنند،
که...
پرده‌ی دوم
یادتان می‌آید؟
چهار سال از آن تراژدی گذشت و در آن سال‌ها، هرچند آن‌چه انتظار داشتید، اتفاق نیفتاد، اما چیزی هم نبود که باب میلتان باشد.
سینما، سر جایش بود، اما دست و دلتان به کار نمی‌رفت. خُب، از حکومت ریشوها چندان راضی نبودید و احساس خوبی نداشتید.
فرصتی دست داد که کله‌پایش کنید. تمام‌قد به حمایت از رقیبش ایستادید. دست‌بند و شال سبز بستید و در ۱۲هزارنفری، جیغ کشیدید و ۴ سال تحقیرتان را فریاد کردید. از ۴ سال حکومت کوتوله‌ها نالیدید. حتی در خیابان‌ها، لای ترافیک ماشین‌ها، پوستر و پارچه پخش کردید.
پرده‌ی سوم
یادتان می‌آید؟
حول‌وحوش ساعت ۱۲، خنده بر لب‌هاتان ماسید و قِر در کمرهاتان خشک شد؛ وقتی باز نام «احمدی‌نژاد» را اعلام کردند.
این‌بار دیگر طاقت نیاوردید. قرارهاتان را با «بی‌بی‌سی» چک کردید و هم‌صدا با «صدای آمریکا» جمع شدید و داد زدید و هلهله کردید و اعتبار کشور را به آتش کشیدید.
نظام کوتاه نیامد، تا احساس را به عقل ترجیح نداده باشد، تا بدعتی نشود، تا جمهوریت ذبح نشود.
این شد که عصبانی شدید، حالتان خراب شد، گفتید «چون دیگری بداخلاق است، ما بداخلاق شده‌ایم.» ربطش را حواله دادید به ارتباط گودرز و شقایق!
سیل دغدغه‌ها رهاتان نکرد و سیاه‌نگاری‌ها شدت گرفت.
پرده‌ی چهارم
یادتان می‌آید؟
گفتید «خانه‌مان را بستند، خانه‌شان ویران باد.»
عصبیت و عصبانیت، به اوج رسید.
هروقت به تلویزیون دعوت شدید، با هماهنگی یا بی هماهنگی، نیش زدید و اخم را از چهره‌های میلیون‌تومانی‌تان دور نکردید.
هرجا دوربین یا میکروفنی دیدید، گردن کج کردید و از حال بد سینما و حال خراب خود نالیدید،
از سینمای دولتی و دولت نفتی سخن راندید،
از فیلم‌های سفارشی، بد گفتید و خانه‌نشینیِ بزرگانتان را نق زدید.
پرده‌ی پنجم
یادتان می‌آید؟
چند ماه پیش بود که دیگر هیولای کابوس‌هاتان را رفتنی دیدید.
کاندیدای مطلوبتان نبود یا رأی‌آوردنی نبود، اما می‌شد به «دیگری» قناعت کرد و قناعت کردید.
آن «دیگری» لب‌به‌لب رأی آورد و رایحه‌ای از بهشت به مشامتان رسید.
روزنه‌ای یافتید تا نفسی بکشید، بارقه‌ای که چشمانتان را روشن کند، نسیمی که بداخلاقی‌ها را دور کند، و چشمه‌ای که غم‌هاتان را بشوید.
جناب «دیگری» با وعده‌ی رفع سانسور و ممیزی آمده بود، با تقبیح دخالت دولت در فرهنگ، با ستایش نقد و نِق، با وعده‌ی تکریم و احترام، با شعار اعتدال و امید، با...
و شما احساس کردید حالتان دارد خوب می‌شود.
پرده‌ی ششم
یادتان می‌آید؟
احساس می‌کردید دیگر حالتان خوب شده است. «دیگری» که پشت تریبون آمد، پلک نمی‌زدید. چشم‌هاتان همه نور بود. او را نمی‌دیدید، «هاله‌ای از نور» می‌دیدید که آمده است بار دیگر آزادیتان را امضا کند و شادیتان را افزون.
آن‌شب، «دیگری» جمله‌ای گفت، که سَرسَری گرفتید و جدی نگرفتید. نمی‌توانست هم جدی باشد. آن هم از زبان حقوق‌دانی که هنوز مدهوش شعارهای لطیف و نطق‌های آهنگینش بودید.
که «دیگر دوره سیاهی‌ها تمام شده است و با آمدنِ من، دوره‌ی امید آغاز شده است و شما باید پیام مردم را در انتخابات بفهمید و دست از سیاه‌نمایی بردارید و از امید بسازید»
این جملات را همچنان که خنده بر لب داشتید و مشفقانه به هاله‌ی روشن خیره شده بودید، نشنیده گرفتید و حمل بر صحت کردید.
همانطور که توهین‌های «دیگری» و نزدیکانش را به کسانی که به او رأی نداده بودند، نشنیدید، بلکه به کامتان خوش آمد. همانطور که، کم‌سواد خواندن منتقدین را توسط «دیگری» نشنیدید. همانطور که ...
پرده‌ی هفتم
یادتان می‌آید؟
افتتاحیه جشن سینماتان بود. «دیگری» پیامی فرستاده بود، سراسر امید و نیکی، به نشانه‌ی توجهش به شما و به سینما.
از اختصاص جایزه ویژه‌ی رئیس‌جمهور خبر داده بود و شما پیش خود فکر می‌کردید که این افتخار نصیب چه کسی خواهد شد؟ این سیمرغ زرین، روی دوش کدام کارگردان خواهد نشست؟
شب‌های اجرای جشنواره، که «گبرلو» با لحنی خاص، از همه‌تان می‌پرسید «حالتان که خوب هست؟»، با شادمانی پاسخ مثبت می‌دادید و از امید خود به آینده‌ای روشن می‌گفتید و از بهبودی امور و تدبیر مسئولین، ابراز رضایت می‌کردید.
و آن‌گاه که پرده‌ها می‌افتند!
دیشب را که حتماً یادتان هست.
دیشب از شب‌هایی بود که خوب است یادتان نرود.
شبی که با کمک برگزارکنندگان جشنواره عقده خالی کردید و در کلیپ‌های میان‌برنامه، هر چه بر زبانتان آمد، نثار هشت سال گذشته کردید.
شبی که جایزه‌تان را به «دیگری» تقدیم کردید.
شبی که خندیدید و کف زدید و شاد بودید،
و شادیتان ادامه داشت، تا وقتی که دبیر جشنواره آب سردی روی سرتان ریخت.
که «حضرت آقای «دیگری»، هیچ فیلمی را لایق دریافت جایزه‌ی ویژه‌ی خود نیافته‌ند!»
بعد در اقدامی بی‌سابقه، رئیس‌دفتر «دیگری» پشت تریبون آمد و موضوعات سفارشیِ سال بعد را اعلام کرد.
برخی نه‌تنها به روی مبارک نیاوردند، که آن‌قدر داغ بودند که احساس خیسی هم نکردند.
بعد قطار حال‌گیری‌ها شتاب گرفت.
جوایز محافظه‌کارانه و سیاسی، توزیع شدند و بعضی‌هاتان دچار بهت شدند.
پس از پایان جشن، عده‌ای هنوز لبخند به لب داشتند و حالشان خوب بود و...
منتقدین، اما حرف‌هایی دارند..
در «هفتِ» همان‌شب، انتقادها شروع می‌شود و به جمله‌ی پایانی منتقد رک برنامه ختم می‌شود، که «لااقل ادعا نکنند دولتی نیست.»
این جمله در موسیقی فیلم «ترن» گم می‌شود، اما...
نقدها ادامه دارد، تا به این لحظه که ساعت، 9صبحِ فردای جشنواره است و در «کافه سینما» این تیترها دیده می‌شود:
- امیر قادری: نمایش شرم‌آور شرم‌آور شرم‌آور / در دولت اعتدال، سر جوان‌ها را بریدند
- سید آریا قریشی: بی‌تدبیری و ناامیدی/ خطر بازگشت به مرداب دهه ۶۰
- مصطفی رضائی: عصبانی هستم؛ وقتی "تدبیر" حکم می‌کند که "عدالت" قربانی "مصلحت" شود!
- احسان دبیروزیری: جوایز بین رفقا تقسیم شد/ گزارش لحظه‌به‌لحظه از اختتامیه جشنواره سی و دوم فیلم فجر
