...عَنْ یُونُسَ بْنِ رِبَاطٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: «قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ: «رَحِمَ اَللَّهُ مَنْ أَعَانَ وَلَدَهُ عَلَى بِرِّهِ.»» قَالَ: قُلْتُ: کَیْفَ یُعِینُهُ عَلَى بِرِّهِ؟ قَالَ: «یَقْبَلُ مَیْسُورَهُ وَ یَتَجَاوَزُ عَنْ مَعْسُورِهِ وَ لاَ یُرْهِقُهُ وَ لاَ یَخْرَقُ بِهِ فَلَیْسَ بَیْنَهُ وَ بَیْنَ أَنْ یَصِیرَ فِی حَدٍّ مِنْ حُدُودِ اَلْکُفْرِ إِلاَّ أَنْ یَدْخُلَ فِی عُقُوقٍ أَوْ قَطِیعَةِ رَحِمٍ.» ثُمَّ [قَالَ:] «قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ: «اَلْجَنَّةُ طَیِّبَةٌ طَیَّبَهَا اَللَّهُ وَ طَیَّبَ رِیحَهَا یُوجَدُ رِیحُهَا مِنْ مَسِیرَةِ أَلْفَیْ عَامٍ وَ لاَ یَجِدُ رِیحَ اَلْجَنَّةِ عَاقٌّ وَ لاَ قَاطِعُ رَحِمٍ وَ لاَ مُرْخِی اَلْإِزَارِ خُیَلاَءَ.»»
الکافی، ج۶، ص۵۰
از یونس بن رِباط نقل شده است:
امام صادق (علیهالسلام) فرمودند:
«رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) فرمودند: «خداوند رحمت کند کسی را که فرزندش را در نیکی کردن به خودش یاری کند.»»[۱]
یونس گوید: (به امام) عرض کردم:
چهگونه فرزندش را به نیکی به خودش یاری کند؟
امام صادق (علیهالسلام) فرمودند:
«(یعنی:) کارهای آسان (و سادهی) او را بپذیرد،
از (الزامِ او به) کارهای دشوار درگذرد،
او را به انجام کاری که تواناییاش را ندارد مجبور نسازد،
با او خشونت نورزد؛
زیرا فاصله آن فرزند تا ورود به محدودهی کفر، این است که دچار عقوقِ (والدین) شود یا مرتکب قطعرحم شود.»[۲]
بعد، امام صادق فرمودند:
«رسول خدا (صلواتاللهعلیهما) فرمودند: «بهشت خوشبوست. خداوند بهشت را و نسیم بهشتی را خوشبو ساخته است. بوی بهشت از فاصلهای که در دوهزار سال طی میشود، استشمام میشود.[۳] اما (حتی) بوی بهشت (هم) به کسی که عاقّ(الوالدین) باشد یا قطعرحم کرده باشد، نمیرسد.[۴] همچنین به کسی که از روی تکبّر، دامانِ لباسش بر زمین کشیده شود.»»[۵]
پاورقیـــــــــــــــــــــــــــــــــ
[۱] «برّ الوالدین» (نیکی کردن به پدر و مادر) واجب است و ترک آن حرام. اشاره رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) به این است که خودِ والدین باید طوری رفتار کنند که فرزندشان بتواند در انجام این واجب موفق باشد. بنابراین توصیههایی که در ادامه ذکر شده، دستورالعملهایی است برای اینکه فرزندان طوری تربیت شوند که بتوانند در آینده از عاملین به دستور واجبِ «برّ الوالدین» باشند.
[۲] «عاقّ الوالدین» (نافرمانی از پدر و مادر)، در معنای دقیق کلمه، ضدّ و در مقابلِ «برّ الوالدین» است. اگر کسی - خدای ناکرده - از مرزهای «برّ الوالدین» خارج شود، به «عاقّ الوالدین» دچار میشود. اگر والدین با کودکان خود رفتار مداراآمیزی نداشته باشند، در واقع او را به سمت سرزمین «عاقّ الوالدین» هُل میدهند. والدین که خیرخواه فرزندانشان هستند، هرگز نمیخواهند او را به این وادیِ مهلک دچار کنند. مشکل این است که انسانها عموماً کوتهنگر هستند و به عواقب رفتارشان توجه ندارند.
[۳] فرض کنید انسان در طول یک روز چند کیلومتر طی میکند؟ در یک ماه چقدر؟ در طول یک سال چقدر؟ و در طول دوهزار سال چقدر؟… بوی خوشِ بهشت، از فاصلهای به این درازا استشمام میشود!
[۴] یعنی آنقدر از بهشت دور خواهد بود که بوی بهشت که فاصلهای دور و دراز استشمام میشود، به او نخواهد رسید، چه رسد به آنکه وارد بهشت شود.
[۵] گویا در زمان رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) افراد متکبر و خودپسند با پوشیدن چنین لباسهایی بر دیگران فخر میفروختند.
مطالب مرتبط پیشین:
- «اگر دوست دارید فرزندانتان با شما خوب رفتار کنند...»
- «چطور فرزندانی تربیت کنیم که با خودمان خوب رفتار کنند؟»
- «چگونه به فرزندانمان کمک کنیم؟»
